محرک¬های تصادفی

نویسندگان متعددی درباره استفاده از محرک های تصادفی توصیه کرده اند که اتفاقاً انواع گوناگونی داشته (نک. تفکر خلاق، تفکر جانبی، حل مسئله از طریق تجزیه و تحلیل خلاق) و نکته اصلی آن، پذیرابودن نسبت به انواع امکانات از تمامی منابع موجود می باشد. اگرچه این مفهوم اغلب به صورت غیررسمی مورد استفاده قرار می گیرد، رویکرد رسمی آن بشرح ذیل قابل توضیح است:

1. شناسایی معیارهای اصلی تان برای شکل دهی ایده ها - به عنوان مثال، ایده هایی برای حل مسأله یا حل و فصل برخی ابعاد آن؛ ایده ای که باید کل قضیه براساس آن ساخته شود؛ فرضیه ای که باید مورد بررسی قرار گیرد، و غیره. برای دستیابی به نتایج بهتر، زمان کافی به این مرحله اختصاص دهید.

2. انتخاب محرک به صورت تصادفی از طریق مشاهده یا گوش دادن به هر آنچه در اطراف تان - چه در داخل و چه خارج از منزل – اتفاق می افتد؛ تمرکز بر مسأله ای که توجه تان را جلب کرده است؛ ایده ای که بواسطه مطالعه روزنامه، فرهنگ لغت، کاتالوگ، کتاب تصویری، یا حتی انداختن یک تاس به طور تصادفی یا هر روش دیگری به ذهن تان خطور می کند.

3. اکنون باید این محرک های تصادفی را به مسئله اصلی خود ربط دهید؛ این کار را می توان با استفاده از روش مرتبط سازی آزاد انجام داد.

4. از سوی دیگر، شما می توانید با توصیف کامل محرک (اینکه چگونه کار می کند، چه فایده ای دارد، چه اثراتی دارد، چگونه از آن استفاده می شود، اندازه و موقعیت آن، و ...) فرایند موردنظر را تکمیل کنید.

سپس با کنارهم گذاشتن بخشهای متنوع و مرتبطِ این شرح کامل به مسأله اصلی برگشته، ایده-های مرتبط و مفیدی را ارائه دهید.

5. اگر یک محرک تصادفی سودمند واقع نشد، محرک دیگری را برگزیده و آزمون و خطا را از سر بگیرید.

برخی از سایر روشهای قابل استفاده عبارتند از:

ترکیب عناصر ثابت و تصادفی: یک عنصر خاص از مسأله را انتخاب کرده و آن را «عنصر ثابت» بنامید. حالا از طریق هر روشی که می پسندید، یک محرک تصادفی را برگزیده و با استفاده از روش مرتبط سازی آزاد این دو عنصر را باهم ترکیب کنید. شما می توانید این دو مفهوم را به طور مستقیم به مسأله انتقال دهید، یا فقط از ترکیب دو-عنصر برای ایجاد ایده های بیشتر استفاده کنید. حالا یک محرک تصادفی جدید را انتخاب کرده، فرایند را با همان «عنصر ثابت» تکرار نموده و پس از چندین دوره تکرار، یک عنصر ثابت جدید را انتخاب کرده و تکرار کنید.

انتخاب 2 تا 3 محرک تصادفی گرامری:
• اسم + فعل
• صفت + اسم
• فعل + قید
• اسم + فعل + اسم

سعی کنید یک عبارت غیرمعمول بسازید، مثلاً اگر موضوع مشاهده-تان یک مدرسه و هواپیمایی است که بالای سرتان در حال پرواز است، میتوانید عباراتی مانند «مدرسه پرنده» یا «آموزش پرواز» را پیشنهاد دهید. شما می توانید از تركيب های عبارتیِ دیگری برای ارتباط دهی آزاد استفاده کرده و بعنوان مثال، از ترکیب «مدرسه پرنده» مفهومی نظیر «يادگيري ارتقایافته» و سایر مفاهیم قابل پیوند به آن را تولید کنید.

سعی کنید برای تولید «جایگزین های» بیشتر از روشهایی که تاکنون امتحان نکرده اید، استفاده کنید؛ مثلاً سر صحبت را با افرادی که معمولاً ارتباطی با آنها ندارید، باز کنید (حتی اگر این فرد خسته کننده ترین همکار اداره تان باشد!)؛ به بخش-های مختلف محل کارتان مراجعه کنید که معمولاً رابطه چندانی با آنها ندارید؛ اگر موضوعی توجه شما را جلب می کند، کنجکاوی کرده و درباره آن کنکاش کنید؛ و از انواع وسائل حمل و نقل برای رفتن به محل کار و برگشتن به خانه استفاده کنید. و وقتی چیزی پیدا کردید که به نظر متفاوت می رسد، ایده هایی را حول محور آن تولید کنید.

از روش انکوباتور استفاده کنید: سعی کنید بصورت ناخودآگاه و در جریان زندگی روزمره تان نسبت به مسأله آگاه باشید، مثلاً زمانی که برای پیاده روی، خرید، کار یا ورزش بیرون می روید به ایده موردنظر فکر کنید. بدون اینکه تلاش مضاعفی برای تمرکز بر موضوع بخرج دهید، هرجا که ایده ای بصورت غیرمنتظره به ذهن تان رسید، آن را یادداشت کنید

منبع : مقاله " تکنیک خلاقیت محرک های تصادفی" ترجمه : سمیه سادات حسینی-انتشار سایت فکرنو (www.fekreno.org) -آبان ماه 1397- برگرفته از سایت www.mycoted.com