هدف اين نوشتار ارايه ی شرح مختصری از تکنولوژی ارتباط مغز ها از راه اشاره ای
مختصر به وضع موجود اين تکنولوژی و آن چه رؤيای دانشمندان اين حوزه است. در
نهايت خطر کاربردهای آن، در صورت تحقق اين رؤياها، برای رفاه و آزادی انسان
مطرح خواهد شد. دو خطر عمده که عبارت اند از : استفاده يک ديکتاتوری
فاشيستی ازاين تکنولوژی برای کنترل مغزهای افراد جامعه ، ارتباط انبوه مغزها که موجب نابودی فرديت انسان و نوعی بردگی می گردد،
شرح داده می شوند.
برخی دانشمندان علم عصب شناسی (Neuroscience)، که شايد مشهور ترين آنان دکتر
ميگل نيکولليس باشد، در زمينه ی شگفت انگيز ارتباط مغز ها فعاليت دارند.
نامبرده اولين کوشش در اين زمينه را در ساده ترين شکل آن در سال 2012 به ثمر
رسانده است.
ميگل نیکوللیس (Miguel Nicolelis) در اين زمينه می گويد: در اولین دستاورد خیره
کننده برای علم عصب شناسی، محققان يک ارتباط الکترونیکی بین مغز دو موش صحرایی
ایجاد کرده و نشان داده اند که سیگنال های دریافتی از ذهن موش اول می تواند به
موش دوم برای حل يک پازل اساسی بلا درنگ (real time)کمک کند ــ حتی زمانی که
موش ها هزاران کيلومتر از هم جدا هستند.
در اینجا چگونگی کارکرد آن را شرح می دهد: موش اول ــ «موش رمز گذار» ــ در شهر
ناتالِ برزیل، به یک اهرم فشار وارد کرد، با اين پیش بینی که پاداش خوشمزه ای که
آموزش ديده بود انتظار آن را داشته باشد، به دست آورد.
يک ایمپلنت مغزی فعاليت
قشر حرکتی موش را ضبط نموده آن را به سیگنال الکتریکی تبديل می کند که از طریق
ارتباط های عصبی به ایمپلنت مغز موش «دريافت کننده» ــ موش دوم ــ ارسال می
شود.
این جایی است که همه چیز جالب می شود. موش شماره دو در قفسی کاملاً جدا
قرار دارد. در واقع، در کارولینای شمالی است. قشر حرکتی موش دوم سیگنال موش
شماره یک را پردازش می کند و با وجود ناآشنا بودن با وظیفه رفتاری که موش
اول برای انجام آن برنامه ريزی شده است ، از این اطلاعات برای فشار همان اهرم
استفاده می کند. اين آزمايش توسط عصب شناس دانشگاه دوک، میگل نیکوللیس(Miguel
Nicolelis)، که یکی از پیشگامان در زمینه رابط مغز و ماشین (Brain to Machine
Interface, BMI ) است رهبری شده است. وی می گويد: «آن چه ما خلق کرده ايم، يک
سیستم عصبی مرکزی جدید است که از دو مغز ساخته شده است.»
این دستاورد در سال 2012 اتفاق افتاد و آزمایشگاه های دیگر سریعاً به پيش افتادن
از نیکوللیس کوشيدند. تيمی از پژوهشگران دانشگاه هاروارد، در تابستان سال 2013،
یک رابط مغز به مغز بین یک موش و یک انسان طراحی کردند که انسان را قادر می
ساخت پژوهشگر را صرفاً با اراده کردن به کنترل حرکت دادن دم موش مبادرت کند.
پژوهشگران دانشگاه هاروارد اولین رابط مغز به مغزِ ( BBI ) غیر تهاجمی بین
انسان ... و یک موش را، صرفاً با اراده کردن، ایجاد کرده اند. رابط (BBI) کنترل
دم موش را امکان پذير می سازد. این یکی از مهم ترین گام ها به سوی BBI هايي است
که برای ارتباط تله پاتيک بین دو یا چند انسان را ممکن می سازد ــ که در مورد
دوستان و خانواده چیز خوبی است (در اين امر شک زيادی وجود دارد. گمان نمی رود
که خيلی از ما مايل باشيم دوستان و خانواده فکر ما را بخوانند.) اما اگر در مورد
امکانات نفرت انگيز استفاده یک دیکتاتوری فاشیستی از تکنولوژی کنترل ذهن فکر
کنيم، وحشتناک است.
در نهایت، در ماه اوت سال 2013، دانشمندان دانشگاه واشنگتن راجش رائو(Rajesh
Rao ) و آندره استاکو (Andrea Stocco) موفق به دست يابی به یک جهش که همه
منتظرآن بودند، شدند: يک رابط مغز به مغز انسان به انسان . با قرار دادن یک
کلاه EEG غیر تهاجمی (non-invasive ) در يکی و يک کلاه «تحريک ماورای جمجمه ای
مغناطیسی(transcranial magnetic stimulation TMS) »، بر سر فرد ديگر، محققان
مغز شان را در هم ادغام کردند.
در طول زمان که ما انسان ها احساس کنجکاوی در مورد جهان اطراف مان کرده ايم،
کوشيده ايم افکار خود را به دیگران به روشنی منتقل نموده متقابلاً آنها را درک
کنيم «به درون مغز هايمان دست يابيم.» اما فقط در سال های اخير بوده است که يک
کلاه پلاستیکی کوچک بر سر قرار داده به تماشای آنچه در داخل مغز خود مان ــ
ومغز دوستان مان ــ رخ می دهد بپردازيم.
گام بعدی چيزی به غير از اين نيست که
به درون ذهن يکديگر دست يابيم و ببينيم در آن چه می گذرد. خواهيم توانست واقعاً
درباره ی ادغام مغز واقعی صحبت کنيم ــ که از طريق فناوری ارتباط مستقيم مغزی
دو نفر را ممکن خواهد ساخت.
به نظرمی رسد فناوری هایی از این دست ممکن است دارای امکان ساختن روبات هايي از
همه مان باشد، اما آنها همچنين نويد بخش آینده ای مملو از همدلی ای مستقیم تر و
فوری تر از هر آن چه در گذشته تجربه کرده ايم باشد.
با آن که آزمايش های
اولیه رائو صرفاً جنبش را انتقال می دهند، کوشش ها در آینده می تواند به لحاظ
نظری ادراک ها، مفاهیم ، و یا عواطف و احساسات را منتقل کنند. پس از آن، نويد
بخش آینده ای مملو از همدلی ای مستقیم تر و فوری تر از هر آن چه در گذشته تجربه
کرده ايم باشد. خواهيم توانست واقعاً درباره ی ادغام مغز واقعی صحبت کنيم ــ که
از طريق فناوری ارتباط مستقيم مغزی دو نفر را ممکن خواهد ساخت.
با توجه به کوشش های ذکر شده که توقف ناپذير است پيشگام ارتباط مغزها،
نیکوللیس، استدلال می کند، آن چه این سیستم دو مغزی انجام می دهد، توانمند
ساختن موش ها در کار با یکدیگر به طريقی کاملاً بی سابقه است، وی می افزايد با
آن که ارتباطات عصبی بین دو حیوان در دو قاره کاملا جدا به خودی خود قابل توجه
است، در عين حال پیشگامانه ترین کاربرد این فناوری ــ ساخت «شبکه های مغزی»
مرکب از 3 ، 4، و یا n- ذهن ــ هنوز در راه اند و اين است خطری که در صورت رخ
دادن آن در آينده می توان آن را ارتباط انبوه مغزها ناميد که به معنی حذف فرديت
و در نتيجه نوعی بردگی است.
اگر امکانات نفرت انگيز استفاده یک دیکتاتوری
فاشیستی از تکنولوژی کنترل مغزها را ناممکن فرض کنيم ــ فرضی نه چندان مطمئن ــ
باز هم سامانه ی جهانی ای که در حال نابودی زمين است، از اتصال انبوه مغزها به
منظور «پيشرفت» دريغ نخواهد کرد.
1. Welcome to the Mind-Meld: Our Future of
Brain-to-Brain , October 25,
2013, Ben Thomas, Crux Guest Blogger
2. Hackers backdoor the human brain, successfully extract sensitive data,
Sebastian Anthony, August 17, 2012, brain-computer interface
3. The first human brain-to-brain interface has been created. In the future,
will we all be linked telepathically? September 3, 2014, ExtremeTech
Newsletter and web site
4. Harvard creates brain-to-brain interface, allows humans to control other
animals with thoughts alone, By Sebastian Anthony, July 31, 2013,
ExtremeTech Newsletter and web site
5. MIND CONTROL, Master the Dark Art of Mind Control, Rivers, Clarence T.,
Kindle Publishing, 2014
6. Beyond Boundaries, the New Neuroscience of Connecting Brains with
Machines and How It Will Change Our Lives, Miguel Nicolelis, First Times
Books eBook Edition: March 2011
.
****
|