هر انسانی به منظور تأمین یا بروز استعدادهای خود یا هر دلیل دیگری مثل
ایجاد روابط اجتماعی و یا به منظور تحقق عزت نفس و احترام به خود دیر یا زود
وارد زندگی شغلی می شود این زندگی سایر شئونات زندگی شغلی انسان را تحت تأثیر
قرار می دهد.
به طور کلی تاکنون سه نوع زندگی شغلی شناخته شده است.
۱ استخدام
۲ خوداشتغالی
۳ کارآفرینی
منظور از استخدام زندگی شغلی است که شخص در قالب یک قرارداد رسمی و معتبر وقت و
مهارت های خود را در مقابل دریافت وجه مشخصی در اختیار سازمان دولتی یا خصوصی
قرار می دهد یعنی زندگی که فرد از یک حداقل امنیت شغلی و اقتصادی برخوردار است
فرد استخدام شده دغدغه ضرر و خطرپذیری های کارفرما را ندارد و در جست وجوی یک
زندگی مطمئن و بی مخاطره است اگرچه در سطح بالایی از رفاه نباشد افرادی که این
نوع زندگی شغلی را انتخاب می کنند اغلب افرادی منظم و تابع مقررات بوده و
پذیرای سلسله مراتب اداری و ریاست مافوق هستند لذا حاضرند خود را تحت نظر و
کنترل دیگران قرار دهند.
خوداشتغالی یک نوع از زندگی شغلی است که در آن فرد حرفه خود را براساس تجربیات
و مشاغل آزاد موجود در بازار کار و با مسئولیت شخصی انجام می دهد و یا به
عبارتی هر کس که در استخدام سازمانی نباشد یا همه افرادی که مزدبگیر نیستند یک
وکیل یا کسی که کارگاه دارد جزء خوداشتغالان محسوب می شوند در این نوع زندگی
شغلی فرد مسئولیت مالی کار و خطرپذیری آن شخصاً می پذیرد و تنها زمانی می توان
نام زندگی شغلی خوداشتغالی را بر روی یک فعالیت حرفه ای گذاشت که هم آگاهانه
صورت گرفته باشد و هم تداوم داشته باشد بسیاری از افرادی که نوع زندگی شغلی
کارآفرینانه دارند ممکن است کار خود را از خوداشتغالی شروع کرده باشند و اما پس
از مدت کوتاهی رشد قابل توجهی نموده و وارد حوزه کارآفرینی و شرکتهای کوچک و
متوسط شده اند اما اگر بعد از گذشت سه تا پنج سال پیشرفت چشمگیری نکرده باشند
جزء کارآفرینان قرار نمی گیرد لذا تفاوت های زیادی بین خوداشتغالی و کارآفرینی
وجود دارد.
از بین انواع زندگی شغلی کارآفرینی به عنوان یک ضرورت در زندگی کنونی بسیار
مورد توجه قرار گرفته است به طور کلی جوانان این دوره برحسب رشد امکانات و
استعدادهای ویژه منابع انسانی و نیاز جوامع بشری باید بیشتر زندگی کارآفرینانه
را انتخاب نمایند ویژگی های مشترک قابل تأملی بین کارآفرینان وجود دارد. البته
این ویژگی ها منحصر به فرد نبوده و هر یک از کارآفرینان بالقوه و بالفعل به یک
نسبت از این ویژگی ها و قابلیت ها برخوردار نیستند اما بازگو کردن از این جهت
اهمیت دارد که شناخت ویژگی های کارآفرینان موفق برای افرادی که شروع به
کارآفرینی می کنند سبب تشویق و موفقیت احتمالی آنان می شود.
مشخصه اصلی
کارآفرینی نوآوری و خلاقیت است. کارآفرین با ارائه محصولات و خدمات جدید می
تواند جامعه را به سمت پیشرفت سوق دهد و موجب تحول در زندگی روزمره می شود.
کارآفرینان معمولا اعتماد به نفس بالایی دارند آنها توانایی ها و راهبردهای خود
را قبول دارند خود را باور دارند و می دانند که می توانند فرایند کارآفرینی
همراه با خطرپذیری است البته کارآفرینان ریسک های معتدل را می پذیرند آنها
ضرورتاً دنبال کارهای پرخطر نمی روند اما علاقه مند هستند تا برای آغاز یک
فعالیت اقتصادی معمولی به مقدار متعادلی خطرپذیری کنند. کارآفرینان افرادی
هستند که در انجام کارهایشان مصمم و دارای پشتکار هستند این افراد با مواجه شدن
با شکست ناامید نمی شوند و به دنبال راهی می گردند که بر آن غلبه کنند و راه
خود را تا رسیدن به موفقیت ادامه می دهند آنها در شرایط دشوار وانمی مانند و در
واقع به نظر می رسد اعتماد بنفس و خوش بینی کلی کارآفرینان باعث شده که برای
آنها غیرممکن وجود نداشته باشد تحقیقات بدست آمده نشان می دهد که تجربیات کودکی
تأثیرات بسزایی در زندگی آینده فرد دارد.
اعضای خانواده و بخصوص والدین در پرورش حس استقلال طلبی، علاقه به موفقیت،
مسئولیت پذیری و دیگر ویژگی کارآفرینی در فرزندان خود بسیار مؤثرند بطور کلی
برای کارآفرین شدن سن مشخص معیار نیست اما نکته ای که وجود دارد این است که
هرچه سن افراد بالاتر می رود و سالخورده تر می شوند از ویژگی خطرپذیری کاسته می
شود و نمی خواهند بر روی فعالیت اقتصادی که ممکن است شکست بخورند خطرپذیری کنند
اکثر کارآفرینان کسب و کار خود را در سنین بین ۲۵ تا ۴۵ سالگی آغاز می کنند و
هرچه کارآفرین جوان تر باشد امکان موفقیت آنها بیشتر است.
از نظر سطح تحصیلات بعضی از کارآفرینان ترک تحصیل کنندگان دبیرستانی هستند و یا
کسانی که دنیای واقعی را از مدرسه مهیج تر یافته و آن را ترک کرده اند اما بطور
کلی کارآفرینان تحصیلات دانشگاهی داشته البته این امر تا حدود زیادی به جامعه
بستگی دارد اگر جامعه از سطح دانش بالاتری برخوردار باشد کارآفرینان آن نیز
تحصیلات بالاتری خواهند داشت.
بطور کلی کارآفرینان از منابع مهم و پایان ناپذیر ثروت آفرینی در همه جوامع
بشری هستند. منبعی که به توان خلاقیت انسانها بر می گردد از یک سو ارزان و از
سوی دیگر بسیار ارزشمند و پایان ناپذیر است.
****
|