|
|
|
|
|
|
|
اشتباه كلمه اي است كه هرگاه انسان آن را در ذهن خود تكرار مي كند لحظه اي احساس مي كند كه شخصيت وجودي او مورد خطر قرار گرفته است و ميان او و توانمنديهايش فاصله اي در حال ايجاد شدن است . انسان ها از دوران كودكي مي آموزند كه كمتر خطا كنند تا از اين طريق خسارتهاي كمتري پديد آيد و جوامع نيز به منظور دوري از پديد آمدن خسارتها هميشه دوري از اشتباه را گوشزد مي كنند زيرا خطا و اشتباه در بسياري از موارد آرامش را از انسان ها مي گيرد و در مواردي نيز او را به دردسر مي اندازد، لذا ترس از وقوع اشتباه و خطا از دوران كودكي در ذهن انسان شكل مي گيرد و نگراني ناشي از آن لحظه اي آدمي را به حال خود رها نمي كند. آموزش جامعه در مورد نحوه برخورد با خطاها و اشتباهات ضروري است و لذا بايد در مورد چندين سوال زير با دقت بيانديشيم. 1-آيا شرايط جامعه به گونه اي هست كه در موقع بروز اشتباه و خطا،انسان ها به ياري يكديگر شتافته و پس از كسب تجربيات بدست آمده آن را به ديگران منتقل كرده و بدين طريق از وقوع اشتباهات دوباره جلوگيري شود. 2-آيا در جامعه ، به هنگام وقوع اشتباهات افراد به سوي پنهان كاري شتافته و بار ديگر زمينه براي تكرار اشتباهات مهيا مي شود؟ پنهان كردن بعضي از اشتباهات مانند پنهان كردن زغالي روشن در ميان انبار انباشته از چوب هاي خشك مي باشد كه سرانجام روزي شعله ور شده و همه جا را به آتش مي كشد. امروزه لازم است كه متخصصين آموزش هاي لازم را در اين رابطه به جامعه ارائه نمايند.زيرا تا زماني كه برخورد افراد با اشتباهات يك برخورد احساسي باشد بسياري از افراد جرات نخواهند كرد كه هم مسووليت اشتباهات خويش را بپذيرند و هم با ديگران در اين زمينه به مشورت بپردازند. اصولا هر اشتباهي به واسطه علتي بروز مي كند و شناخت اين علل مي تواند در پيشگيري از وقوع مجدد آن موثر باشد. بعضي از علل وقوع اشتباهات به شرح زير مي باشد: 1-كمبود تجربه گاهي انسان به علت بي تجربگي ناخواسته دچار اشتباهات فراوان مي شود .لذا بهره گيري از تجربيات ديگران و يا استفاده از تجربيات قبلي مي تواند مي تواند سبب كاهش بروز اشتباهات شود. 2-كمبود علم و دانش علم و دانش همچون چراغي است كه در تاريكي به ياري انسان آمده و او را كمك مي كند تا كمتر دچار لغزش و خطا شود لذا انسان جاهل همچون فردي بدون چراغ است كه در تاريكي گام برمي دارد ، و هر لحظه ممكن است در گودال اشتباهات قدم بگذارد. 3-فقدان نظم هر گاه انسان در امور مربوط به خود نظم نداشته باشد ، سبب آشفتگي و هرج و مرج شده و در اين شرايط احتمال وقوع اشتباهات افزايش مي يابد. 4-آينده نگري بسياري از ما انسان ها هرگاه فعاليتي را آغاز مي كنيم درباره آينده و عواقب آن كمتر مي انديشيم و لذا ممكن است با مشكلات پيش بيني نشده روبرو شده كه اين خود مي تواند سبب بروز اشتباهات و خطاهاي فراوان شود. 5- تنبلي انسان هاي تنبل و تن پرور به علت دوري از تحرك و فعاليت كمتر تجربه مي كنند و كمتر مي آموزند لذا در برخورد با رويدادهاي مختلف قادر به انجام رفتارهاي درست نيستند و بيشتر در معرض بروز اشتباهات قرار دارند. 6- احساسي عمل كردن گاهي افراد تحت تاثير رفتار و حرفهاي ديگران قرار گرفته و دست به اعمالي مي زنند كه برخاسته از تحريك احساسات مي باشد ،لذا چون اين گونه رفتارها سنجيده و درست نيست ، به همراه خود اشتباهات فراواني به همراه خواهند داشت . 7-فقدان پژوهش اگر قبل از شروع هر كار ،انسانها باپژوهش و تحقيق به بررسي جوانب مختلف آن كار پرداخته و سپس به بهترين نحو ممكن آن فعاليت را انجام دهند،بدون شك كمتر با اشتباه و خطا مواجه خواهند شد ، نبود روح پژوهشگري و دقت نظر يكي از عوامل بروز اشتباهات مي باشد. 8- اضطراب و نگراني اضطراب و نگراني از تمركز انسان در انجام امور مي كاهد و سبب كاهش دقت نظر و افزايش حواس پرتي شده كه به دنبال خود ممكن است سبب بروز اشتباهات شود و در جامعه اي كه اضطراب و نگراني افزايش يابد بايد منتظر وقوع اشتباهات فراوان بود . 9-ترس ترس انسان در برخورد با امور و يا پيشامدها سبب مي گردد كه آدمي تمامي حواس خود را به سمت مكانيزم هاي دفاعي سوق دهد لذا ممكن است شخص در اثر شتابزدگي و بي دقتي دچار اشتباه شود . 10-قدم گذاشتن در ناشناخته ها گاهي انسان مجبور است در راهي قدم بردارد كه تاكنون تجربه نكرده و براي او ناشناخته است و حتي براي ديگران نيز شناخته شده نيست ،لذا ناخواسته ممكن است دچار اشتباه شود .بسياري از دانشمندان كه نايل به كشف و اختراعات مي شوند بخاطر جرات و جسارت آنان در قدم گذاشتن در راههاي ناشناخته است ، اما از طرفي احتمال بروز اشتباهات نيز افزايش مي يابد .قدم گذاشتن در راههاي ناشناخته و پيش قدم شدن در امور جديد اگرچه ممكن است با اشتباهاتي همراه باشد اما ممكن است فرد به دستاوردهاي مهمي برسد كه سبب تحول در زندگي بشر شود . 11-بي برنامگي انجام امور بدون داشتن برنامه مدون سبب مي شود كه فعاليتها قبل از شروع مورد نقد و بررسي قرار نگرفته و لذا از پختگي لازم برخوردار نباشد و اين خود زمينه ساز بروز اشتباهات است 12-تصميمات شتابزده گاهي انسان به علت نداشتن مهارتهاي مربوط به تفكر كردن و تصميم گيري ، ناخواسته تصميمات غلطي مي گيرد كه نتايج بعضي از تصميمات با اشتبا هات همراه مي شود 13-مصرف مواد مخدر و الكل استعمال مواد مخدر و الكل سبب مي شود كه انسان دچار توهمات شده و يا از حالت طبيعي خارج شود كه اين خود سبب مي شود چنين افرادي دست به اقداماتي بزنند كه با اشتباهات فراواني همراه است. 14-باورهاي انسان گاهي اوقات افراد ، باورهايي دارند كه مي تواند زمينه ساز وقوع اشتباهات باشد براي مثال ،شخص با يك اتوموبيل فرسوده و با سرعت زياد و غير مجاز رانندگي مي كند و زماني كه از او درخواست مي شود كه با سرعت مناسب حركت كند مي گويد ،سرنوشت انسان از قبل تعيين شده است و اگر بخواهيم بميريم ،اين اتفاق خواهد افتاد و ارتباطي با سرعت غير مجاز اتومبيل ندارد. 15-خشم زياد انسان ها در هنگام خشم زياد ناخواسته دست به اقدامات مي زنند كه خود را در بدبختي و فلاكت مي اندازند، لذا يكي از عوامل مهم در بروز اشتباهات خشم كنترل نشده است . 16-بيماريهاي جسمي نگراني و اضطراب ناشي از بيماريهاي جسمي اجازه نمي دهد كه انسان با دقت به رويدادهاي اطرافش توجه كند و تصميم مناسب بگيرد لذا چنين اشخاصي مستعد خطا و اشتباه هستند و لذا در اين مرحله انسان بايد در امور خويش دقت بيشتري كند. 17-تحت تاثير ديگران قرار گرفتن بعضي از اشخاص براحتي تحت تاثير ديگران قرار مي گيرند و براي به نمايش گذاشتن توانمنديهاي خود و يا پنهان كردن ناتوانيهاي خود ، دست به اقداماتي مي زنند كه در نهايت زمينه ساز اشتباهات فراوان است
18-تعصب انسان وقتي دچار تعصب مي شود ،گويي پرده اي بر روي مغز او قرار مي گيرد به گونه اي كه قادر به تفكر كردن نيست و لذا قادر به ديدن و درك بسياري از حقايق و واقعيت ها نيست و چنين افرادي دست به اقداماتي مي زنند كه ممكن است به همراه خود اشتباهات فراواني را به همراه بياورد.
19-بي هدفي انسان بي هدف در تمامي ابعاد زندگي ،سرگردان است و لذا بواسطه بي انگيزگي و بي دقتي و انتخاب نكردن راه مشخص دست به اقداماتي مي زند كه ناخواسته آنان را به سوي اشتباهات و خطاها سوق مي دهد. 20-خستگي هوشياري انسان در اثر خستگي كاهش مي يابد و تصميم گيري در اين شرايط به كندي انجام مي شود ،لذا وقتي افراد در هنگام خستگي به كاري مشغول هستند مستعد اشتباه هستند . 21-ارضاء نيازها بدون توجه به توانايي گاهي آدمي در صدد تامين نيازهاي زندگي خويش برمي آيد بدون آنكه تامين اين نيازها با توانايي انسان هماهنگ باشد ،لذا افراد دست به اقداماتي مي زنند كه ممكن است آنان را دچار اشتباه نمايد. 22- مشكلات خانوادگي وقوع مشكلات خانوادگي سبب مي شود افراد در يك شرايط نابسامان بسربرده و لذا افراد در اين شرايط دست به اقداماتي مي زنند كه ممكن است آنان را دچار اشتباه نمايد لذا در جوامعي كه آسيب هاي اجتماعي و از هم پاشيدگي خانوادگي افزايش يابد ،بايد آماده وقوع اشتباهات فراوان در جوامع بود 23- نقص بدني افرادي كه دچار نقص بدني هستند و با توجه به نوع نقص ،كار خويش را انتخاب نمي كنند ممكن است ناخواسته دچار اشتباه شوند. 24-تقليد خيلي از افراد سعي مي كنند بدون اينكه از ظرفيت ها و توانمنديهاي خويش اطلاع داشته باشند اعمال و رفتار ديگران را تقليد كنند و به همين خاطر تقليد رفتار ديگران ممكن است ناخواسته افراد را در دام اشتباهات گرفتار سازد. 25-حوادث غير مترقبه هنگامي كه حوادث غير مترقبه نظير سيل ،زلزله و غيره براي انسان رخ مي دهد ،افراد آموزش نديده و در چنين شرايطي دچار تشويش فكر شده و دست به اقداماتي نسنجيده مي زنند كه اين خود اشتباهات فراواني به دنبال خواهد داشت . 26-رقابت با ديگران انسان براي دستيابي به اهداف خويش به جاي رقابت با ديگران ، بهتر است با خود به رقابت برخيزد و هر از چندگاهي با بررسي ميزان موفقيت هاي خويش ،دريابد نسبت به گذشته چقدر موفق بوده است و اگر آدمي از خود شكست بخورد ، اعتماد به نفس او صدمه نمي بيند، اما اگر او با ديگران به رقابت بپردازد ،باعث مي شود براي جلوگيري از شكست خود ،دست به اقداماتي حتي نسنجيده بزند كه در نهايت آدمي را در گرداب مشكلات گرفتارخواهد كرد. 27-عجله تعجيل و شتاب در زندگي و امور باعث مي شود انسان فرصت لازم جهت تصميم گيري دقيق نداشته باشد ،لذا تصميماتي را اتخاذ مي كند كه او را به اشتباهات فراواني گرفتار مي سازد. 29-پذيرش مسووليت بدون توانايي پذيرش مسووليت بدون توانايي زمينه ساز اشتباهات فراوان است و هر گاه در يك جامعه افراد ،بدون ارزيابي توان خويش ،آمسووليتي را مي پذيرند،اشتباهات فاحش و فراوان به وقوع مي پيوندد كه گهگاه خسارتهاي سنگين و جبران ناپذيري در پي دارد كه در نهايت سبب مي شود آدمي با وجدان ناراحت تا پايان عمر اين ناراحتيها را تحمل نمايد. 30-ناتواني در برقراري ارتباط با ديگران انسان هايي كه قادرند با ديگران بخوبي ارتباط برقرار كنند ،با گذر زمان به تجربيات ارزشمند دست مي يابند و از اشتباهات ديگران پند هاي فراوان مي گيرند و همين امر احتمال بروز اشتباه و خطا را در زندگي آنان كاهش مي دهد و بر عكس افرادي كه در برقراري ارتباط با ديگران ناتوان هستند به مرور با محدوديت ديد نسبت به دنياي اطراف مواجه بوده و در هنگام تصميم گيري با اشتباهات فراوان روبرو مي شوند. 31-شرايط محيطي سرماي شديد ،گرماي سوزان ،طوفان و نظير اينها سبب مي شود ،شرايط فيزيولوژيك بدن انسان تحت تاثير واقع شده و شرايط سختي بر انسان تحميل شود و سبب آزردگي آدمي شود و لذا انسان در اين شرايط بخوبي نمي تواند تصميم گيري نمايد كه اين خود مي تواند احتمال بروز اشتباهات را افزايش دهد. 32-خطاي حواس انسان موجود كاملي نيست و حواس او نظير بينايي،چشايي ،شنوايي و ...... ممكن است اشتباه كند و اين خود سبب بروز خطاهايي خواهد شد كه ممكن است اشتباهات فراواني به همراه خود داشته باشد. 33- بي انگيزگي اگر انسان ها انگيزه لازم براي زندگي كردن و يا كار كردن را از دست بدهند ديگر علاقه اي براي كوشش و تلاش نخواهند داشت لذا با بي تفاوتي با رويدادهاي اطراف خويش روبرو مي شوند و اين بي تفاوتي چه بسا به همراه خود بي دقتي به همراه داشته باشد و سبب بروز اشتباهات فراوان شود. 34-يادگيري بد مهارتها ما براي انجام امور خويش بايد از مهارتهاي مختلف برخوردار باشيم و بخوبي آموزش ببينيم و اگر اين مهارتها را بخوبي فرا نگيريم چه بسا در انجام امور با اشتباهات فراوان روبرو شويم براي مثال بعضي مهارتها كه لازمه حفظ ايمني كار و بهداشت شغلي مي باشد در صورتي كه بخوبي فراگرفته نشود چه بسا زندگي آدمي را به خطر اندازد. 35-انتقام از ديگران هنگامي كه ريشه هاي انتقام در وجود آدمي شكل مي گيرد ،سبب مي شود انسان دست به اقداماتي بزند كه به دنبال خود اشتباهات فراواني را به همراه خواهد داشت . 36-مشورت با ديگران انسان نيازمند مشاوره است ،هر چه انسان ها بيشتر مشورت نمايند احتمال بروز خطا و اشتباهات در زندگي و كار آنان كمتر مي شود. 37-بي علاقگي در انتقال تجربيات به ديگران گاهي انسان ها تجربيات مهمي كسب مي كنند كه بواسطه اشتباهاتي است كه انجام داده اند و اين افراد به علل مختلف اين تجربيات را به ديگران منتقل نمي كنند لذا سبب مي شوند ديگر افراد نيز ناخواسته دچار چنين اشتباهاتي شوند و اين خود مي تواند براي افراد يك جامعه سخت و گران تمام شود. 38-مصرف دارو مصرف بعضي از داروها ،عوارض جنبي به همراه خود دارد كه اگر افراد با آن آشنايي نداشته باشند ممكن است سبب بروز اشتباهات فراوان شود مانند دارويي كه سبب خواب آلودگي شده و رانندگان را دچار مخاطره مي كند. علاوه بر عوامل فوق ،عوامل دگيري نيز وجود دارند كه شما مي توانيد در باره آنها بيانديشيد و به دنبال آن در پي پيشگيري از وقوع آن برآييد.اگرچه بعضي از عوامل ممكن است با يكديگر همپوشاني داشته باشند اما منظور از بيان اين عوامل فرصتي براي انديشيدن بود تا بدين وسيله بتوان درباره وقوع اشتباهات با دقت بيشتر فكر كنيم آدمي بايد بپذيرد كه اشتباه مي كند و همچنين او بايد مسووليت خطاهاي خويش را نيز بپذيرد و همچنين سعي نمايد تجربيات بدست آمده از خطاهاي خود را به ديگران بياموزد و از اين طريق از بروز اشتباه در بين دهها نفر ديگر پيشگيري نمايد. پذيرش اشتباه و قبول مسووليت در قبال آن ،آغازي براي تفكر كردن است . يكي از مسووليت هاي مهم آن كس كه اشتباه كرده است ، اين است كه در مورد اشتباه خويش ،بررسي و تحقيق نمايد و دلايل آن را جستجو كرده و راههاي پيشگيري از وقوع دوباره آنها را بيابد و يافته هاي خويش را ثبت كرده و آن را به ديگران منتقل كند. جامعه اي كه به پيشگيري از اشتباهات خويش اقدام نمي كند بطور مكرر اشتباهات خويش را تكرار مي كند و روز به روز منابع خود را از دست مي دهد و به سوي فقر و آسيب هاي اجتماعي قدم مي گذارد. تصور كنيد فرزندي به دور از چشم پدر ،سيگار مي كشد و يك روز پدر وي ،تصادفي او را در حال سيگار كشيدن مي بيند،در اين لحظه پدر به سرزنش و تنبيه فرزند مي پردازد و در نهايت فرزند او به پنهان كاري رو آورده و چه بسا در آينده به دور از چشم پدر ، مواد خطرناكتري را تجربه كند. اما ممكن است ، پدري اين اشتباه فرزند خود را ببيند و آن را بپذيرد و در صدد ريشه يابي آن برآيد.براي يافتن چرايي اين اشتباه ،او مجبور است به جستجوي علل آن بپردازد و به اين سوال پاسخ دهد كه چرا فرزند او چنين اشتباهي را مرتكب شده است ؟ او با انديشيدن در اين مورد و جستجو كردن درباره آن ،ممكن است علت ها را يافته و در جهت برطرف نمودن عوارض اين اشتباه اقدام نمايد و يا اينكه علت ها را نيافته و حال بايد با مشورت با متخصصين ،مطالعه كردن و دقت نظر به جستجوي علل گرايش فرزند خود به سيگار بپردازد و يا حتي با پدراني كه تجربيات مشابه او را داشته اند به تبادل نظر بپردازد. پدر با عبور از اين مراحل ممكن است به نتايج زير برسد: 1-تصميم مي گيرد نكات جديدي را كه بدست آورده در برنامه ريزي زندگي خود بگنجاند تا از وقوع چنين خطايي در مورد ديگر فرزندانش پيشگيري كند. 2- با فرزند خود صميمي تر شده و تلاش مي كند به عمق وجود او راه يافته ، زمينه را براي رفع اين مشكل با كمك متخصصين فراهم كند. 3-نتايج تجربيات خويش را به ديگران منتقل مي كند تا ديگران به اين مشكل گرفتار نشوند . 4-او درمي يابد كه علل وقوع اين اشتباه هم به خود او،هم فرزندش و هم شرايط اجتماعي بستگي دارد و قبول مسووليت ها را بطور متعادل مي پذيرد و همه اشتباه رخ داده را تنها بر گردن خود ، فرزندش و يا ديگران نمي اندازد . 5-سبب مي شود فرزند ،پنهان كاري نكرده و خطا را نپوشاند و در كنار پدر به برطرف نمودن عوارض ناخواسته آن اشتباه بپردازد و از مزمن شدن آن جلوگيري كند. 6-فرزند پدر خويش را يك تكيه گاه محكم به حساب آورده و در هنگام بروز مشكلات با او مشورت مي نمايد. 7-فرزند نسبت به پدر خود احساس دلبستگي مي كند و در مي يابد كه پدر او داراي صبر و گذشت است و از خطاي او چشم پوشي كرده است و او را از خود طرد نكرده و براي او احترام و ارزش قائل شده است و باعث نگرديده كه فرزندش به ديگران پناه ببرد. 8-فرزند تلاش مي كند با پدر خود در جهت حل مشكلات مشاركت كند و لذا موفقيت سريع تر به دست مي آيد. 9-فرزند بواسطه پنهان كاري دچار تشويش ونگراني و اضطراب نمي شود و دست به اقدامات نسنجيده نمي زند و مجبور نمي شود به دروغ گويي گرايش يابد. هنگامي كه انسان ها تحمل كمي در برابر خطاهاي يكديگر از خود نشان مي دهند،زمينه براي پنهان كاري مهيا مي شود و به دنبال آن دروغ گويي افزايش مي يابد و به مرور انسانها ، به رياكاري رو مي آورند و اين ريا كاري سبب گسترش احساس بدبيني و بدگماني در بين اعضاي جامعه مي شود كه اين خود همبستگي هاي اجتماعي ميان مردم را كاهش مي دهد و با گذشت زمان زمينه براي بروز بحران هاي اجتماعي فراهم مي كند. زماني كه انسان ها تلاش مي نمايند با قدرت خلاقيت خود چيزهاي جديدي كشف كنند و يا دست به نوآوري مي زنند و در راههاي جديد قدم مي گذارند، به احتمال زياد ممكن است دچار خطا و اشتباه شوند ،زيرا تجربه قبلي وجود ندارد كه انسان را از اشتباهات برحذر دارد و در صورتي كه جامعه تحمل پذيرش خطا در اين گونه افراد را نداشته باشد ، انسان ها جرات قدم گذاشتن در راههاي نو را ندارند و بيشتر به سوي تقليد كردن گرايش مي يابند و همين امر سبب مي شود اختراعات و ابداعات به ندرت در جامعه پديدار شود كه اين خود موجب مي گردد به مرور جامعه ازنظر پيشرفت و ترقي از ديگر ملل عقب تر بماند و در نهايت مجبور است اختراعات و ابداعات را با بهايي سنگين خريداري نمايد. ادوارد دو بو نو پدر تفكر خلاق در كتاب مهارت در انديشيدن بيان مي كند: در پزشكي كشفياتي بزرگ صورت گرفته است كه بوسيله مشاهدات اتفاقي،تصادف و يا اشتباه به دست آمده اند. در پايان بايد بيان كنيم آيا در مورد پذرش اشتباهات و يادگيري از آنها و پيشگيري از وقوع آنها ،جامعه از آموزش هاي لازم برخوردارست ؟ آيا افراد در صورت اشتباه كردن ،شجاعت آن را دارند كه آن را بپذيرند و به دور از پنهان كاري تلاش نمايند تا بار ديگر خود و ديگران را به دام آن گرفتار نسازند؟ آيا ما فراگرفته ايم ،اگر كسي دچار اشتباه شد و با شجاعت خطاهاي خود را پذيرفت ،صادقانه به ياري او شتافته و به او كمك كنيم ؟ اين سوالاتي است كه بايد درباره آن ها فكر كنيم و بينديشيم و بدون شك بي توجهي به آنها ممكن است روزي آدمي را به عواقب ناخوشايند آن دچار سازد. ماكسول مالتز مي گويد: مردان بزرگ و شخصيتهاي مهم اشتباه مي كنند و آن را مي پذيرند و كسي كه اشتباه مي كند و آن را نمي پذيرد انساني حقير است . **** منبع : مقاله " پذيرش اشتباه ،يادگيري از آن و پيشگيري از وقوع دوباره آن "-نويسنده : حميد ميرزاآقايي - منتشر كننده : سايت فكر نو -شهريور 1383- www.fekreno.org
|
|
|
|
|
|
|
| برای اطلاع از به روز شدن سايت فکرنو ، ابتدا نام و سپس پست الکترونيکی خود را وارد نماييد. |
|
جستجو در سايت فکر نو |
|
|
|
خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی
|
|
|
|
|
|
سایت فکرنو-سایت خلاقیت ،نوآوری و کارآفرینی
خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی
