هفت جریان سازنده برای کارآفرینان اجتماعی

www.fekreno.org

روند رو به رشد کارآفرینی اجتماعی در سال‌های اخیر و فعالیت‌ها و نوآوری‌های زیادی که در این زمینه انجام شده است، نوید یک عصر طلایی در کارآفرینی اجتماعی را می‌دهد.

 امروزه شاهد رشد کارآفرینان جوانی هستیم که سعی می‌کنند با یافتن راه حل‌های جدید و خلاقانه، مشکلات اجتماعی را حل نمایند. در زیر نگاهی به جریانات اخیر کارآفرینی اجتماعی در اقصی نقاط جهان می‌پردازیم؛ جریان‌هایی که نویددهنده آینده‌ای روشن هستند.

1- تجارت به عنوان راهی تازه برای مبارزه با فقر: فعالان اجتماعی نوپا از مصرف گرایی موجود در جوامع امروز به عنوان راهی برای تامین منابع مالی در جهت اشتغالزایی عادلانه و ارتقا سطح زندگی افراد محروم استفاده می‌کنند.

 آنها با به کارگیری روش‌های خلاقانه، به توسعه کسب و کارهای جدید می‌پردازند، کسب و کارهایی با استاندارد اخلاقی بالایی مانند دستمزد عادلانه، استفاده از مواد قابل بازیافت و زنجیره تامین شفاف. با ارائه محصولات متنوع و با کیفیت هم پاسخگوی نیاز مصرف جامعه هستند و هم به توانمندسازی و اشتغالزایی برای افراد محروم کمک می‌کنند.

در این راستا، بسیاری از کسب و کار‌های نوپا روی محصولات سازگار با محیط زیست و انرژی‌های پاک تمرکز کرده‌اند، محصولاتی که از دو جهت سود خواهند داشت. برای مثال، در سال گذشته تمایل زیادی به محصولاتی که از انرژی خورشیدی استفاده می‌نمایند، بوده است.

این نتایج در واقع نشان دهنده هوشمندی و خلاقیت صاحبان کسب کار در راستای تولید محصولات هدفمند برای افرادی است که هدفمند خرید می‌کنند. این جریان در نهایت به اثرات اجتماعی پایدار در جامعه هدف می‌انجامد.

یک تحقیق جهانی که اخیرا در مورد بازار مصرف و خریداران محصولات مختلف انجام شده است، نشان می‌دهد که حدودا دو و نیم میلیارد خریدار آرمانی وجود دارد.

خریداران آرمانی افرادی هستند که هدفمند و از نشان‌های تجاری دلخواهشان خرید می‌کنند. این آمار با در نظر گرفتن میل به خرید (۷۸٪)، مصرف مسئولانه (۹۲٪) و و اعتمادشان به نشان تجاریی که در جهت منافع جامعه محصولاتش را تولید می‌کند (۵۸٪)، شناسایی شده‌اند.

2- استفاده از ابزار «جمع‌آوری کمک از عموم (crowdfunding) برای کارآفرینان اجتماعی

crowdfuning که در این مقاله «جمع‌آوری کمک از عموم» ترجمه کردیم، روشی است جدید در جلب سرمایه مالی لازم برای انجام کارهای اجتماعی. استفاده از این ابزار در عرصه کارآفرینی اجتماعی روز به روز در حال افزایش است. البته باید توجه داشت که این روش به مثابه جانشینی برای روش‌های سنتی جلب منابع مالی نیست، اما با توجه به نقش روزافزون اینترنت در زندگی امروز، روش«جمع‌آوری کمک از عموم» به صورت آنلاین در میان کارآفرینان اجتماعی نوپا بسیار محبوب است.

در سال ۲۰۱۳، شاهد گسترش تارنماهای بسیاری در این زمینه بودیم از جمله: Kickstarter, Indiegogo, StartSomeGood و غیره. هر یک از بسترهای «جمع‌آوری کمک از عموم» می‌تواند ویژگی‌های خود را داشته باشد اما آنچه که در میان آنها مشترک این است که کارآفرینان اجتماعی تازه‌کار، خود و پروژه مورد نظرشان را در این تارنما توضیح داده و از مخاطب می‌خواهند که با حمایت مالی از آنها به تاثیر اجتماعی مثبت آن پروژه کمک کنند.

 برای مثال، پروژه «شالیزار جمعی» Ricefield Collective که هدفش توانمندسازی یکی از جوامع محلی فلیپین از طریق کمک به بافندگان و تولیدکنندگان صنایع دستی محلی است، توانسته با استفاده از Kickstarter صد هزار دلار پول جمع کند. از جمله تارنماهای جمع آوری کمک از عموم در ایران، می‌توان به تارنمای مهربانه اشاره کرد.

3- استفاده از اطلاعات و داده‌ها: اطلاعات در سطح کوچک و بزرگ نیروی محرکه هر فعالیتی در حوزه فعالیت‌های اجتماعی است. در سطح سازمانی، کارآفرینان با آگاهی بیشتری نسبت به اطلاعاتی که در طول روز تولید و ارائه می‌کنند، عمل می‌نمایند. آنها به طور مداوم به سنجش و تحلیل اطلاعات و داده‌ها برای جهت ‌دهی به تصمیمات تجاری و کسب موفقیت می‌پردازند.

 ابزارهای زیادی نیز در این زمینه، در سال‌های اخیر به کمک کارآفرینان آمده است؛ از ابزار Google Analytics گرفته تا Facebook insights،Buffer، Tweet deck، Mixpanel، پایگاه داده‌های CRM و غیره. داده‌هایی که این ابزارها تحلیل می‌کنند، به کارآفرینان اجتماعی در تصمیم‌گیری در حوزه‌های بازاریابی، مشتری‌مداری و غیره کمک می‌کند.

سال گذشته، شاهد استفاده از داده‌های بزرگ اطلاعاتی برای مقابله با مشکلات بزرگ بود. برای مثال، تارنمای SumAll.org به این منظور راه اندازی شده است که با تخصص و منابع لازم را برای استفاده از داده‌های بزرگ در راستای حل مشکلات جهانی در اختیار سازمان‌ها و کارآفرینان اجتماعی قرار دهد.

در مثالی دیگر، در یک اقدام مشارکتی، گوگل با شرکت کامپیوتری پالانتیر و چندین شرکت کامپیوتری دیگر اقدام به استفاده از داده‌های بزرگ در مبارزه با قاچاق انسان کردند. تارنماهای مشابه مانند DataKind و Edgeflip هم به کارآفرینان و فعالان اجتماعی کمک می‌کند تا بهتر بتوانند داده‌های در حجم بالا را تجزیه و تحلیل کنند.

انقلاب فناوری اطلاعات هم‌چنان رو به جریان است و در سال‌های پیش رو شاهد رشد منابع در خصوص استفاده از داده‌ها برای فعالیت‌های اجتماعی خواهیم بود.

4- ارائه اسناد و شفافیت: امروزه کارآفرینان اجتماعی، سازمان‌های مردم‌نهاد و شرکت‌های تجاری بسیاری اقدام به اشتراک گذاشتن داده‌ها و اطلاعات فعالیت‌هایشان می‌کنند، چرا که دریافته‌اند که شفافیت و بیان اتفاقات و فعالیت‌ها می‌تواند در جلب اعتماد مردم تاثیر بسزایی داشته باشد. مثلا "خیریه آب" اولین موسسه‌ای بود که برای شفافیت پیش قدم شد و نشان داد که چگونه هر یک دلار می‌تواند یک تغییر بزرگ را بر روی زمین به وجود بیاورد.

آنها با استفاده از عکس‌ها و نقشه‌های گوگل، پیشرفت گام به گام پروژه‌هایشان را با هر دلار، به حامیان مالی خود نشان دادند و درواقع به آنها نمایش دادند که چگونه می‌توانند با هر دلاری که کمک می‌کنند در ایجاد تغییر موثر باشند.

 نتیجه مهمی که شفافیت به ارمغان می‌آورد، پررنگ کردن اهمیت نقش و تاثیر کمک‌ها و فعالیت‌هاست. مثلا وقتی یک موسسه کمک به کودکان مبتلا به سرطان، گزارش مالی خود را ارائه می‌دهد، کمک‌های خیرین، تاثیرات ( مثل خرید یک وسیله پزشکی، بهبود تعداد خاصی از کودکان بیمار و...) آن را ثبت می‌کند، جایگاه سازمان، نقش افراد و اهمیت و نتیجه حضور و مشارکت‌شان را اعلام می‌نماید و موجب توسعه و ادامه خدمات و حمایت‌ها در طولانی مدت می‌شود.

5- رشد رویدادها و برنامه‌های جمعی: هکتون (Hackathon) به گردهمایی‌هایی گفته می‌شود که در آن، برنامه‌نویسان کامپیوتر ودیگر فعالان ساخت نرم‌افزار مانند گرافیست‌ها، مدیرپروژه‌ها و غیره دور هم جمع می‌شوند تا در مورد ایده‌های جدید و گسترش پروژه‌ها نرم‌افزاری صحبت و همکاری کنند. این گونه رویدادها که پیش‌تر اصولا منحصر  به جامعه فعالان تکنولوژی می‌شد، امروز جامعه کارآفرینان نوپا و کارآفرینان اجتماعی را نیز در برگرفته است.

در ایران، «استارت آپ ویکند» نمونه‌ای از این‌گونه رویدادهاست.

6- بازاریابی بصری: بازاریابی بصری، شیوه‌ای نوین در عرصه بازاریابی و جذب و جلب مشتری و مشارکت است. استفاده از این شیوه از بازیابی به صورت آنلاین، هر روز رو به گسترش است.

اگر شبکه‌های اجتماعی مختلف مانند فیسبوک ، توئیتر، اینستاگرام و ... را دنبال کنید، متوجه خواهید شد که نکته قابل توجه یا به عبارتی وجه مشترک این شبکه‌ها، پیام‌رسانی از طریق عکس است. در این شبکه‌ها مطالب منتشر شده بیشتر به صورت پیام‌های کوتاه و یا در غالب ویدیوهای کمتر از یک دقیقه، عکس و اینفو گراف ارائه می‌شود و باعث افزایش جذب و مشارکت افراد در فعالیت‌ها می‌گردد.

امروزه، حتی خبرگزاری هاهم سعی می‌کنند بیشتر تصاویر خبری را به تصویر بکشند. بازاریابی بصری نیز یکی از شیوه های‌ برای اطلاع رسانی فعالیت‌ها و شفاف سازی است.

 کارآفرینیان اجتماعی و سازمان‌های مردم نهاد هم این مهم را در لیست فعالیت‌هاشان گنجانده و به آن می‌پردازند.

7- طراحی با کیفیت برای محصولات: معنای جلوه و یا ظاهر خدمات/ محصولات چیست؟ در دنیای امروز شاهد تنوع محصولات مختلف از خوراک و پوشاک گرفته تا تکنولوژی هستیم. اما یکی از عوامل موثر در انتخاب ما برای خرید را ظاهر و یا به عبارتی طراحی آن است. طراحی خوب عامل موفقیت شرکت‌های مطرح امروز از جمله اپل است. امروزه، کارآفرینان اجتماعی نیز از همین طراحی و برندسازی برای توسعه خدمات و محصولات خود و جلب حمایت مالی استفاده می‌کنند.

 

محل اطلاع رسانی  خبرها ،کتاب های  منتشر  شده  ، دوره ها و کارگاههای  آموزشی  خلاقیت  و سازمان

  

در صورتی که علاقمند هستید خبرهای  آموزشی از طریق پیامک برای شما ارسال شود شماره تلفن همراه خود را در خبرنامه پیامکی ثبت فرمایید

  بازگشت به صفحه اصلی