معلم خلاق

سایت فکرنو ،سایت خلاقیت ،نوآوری و کارآفرینی

www.Fekreno.org

 تغيير نظام آموزشی  به منظور  سازگاری  آن با مقتضيات  دوران بازسازی  نشان می  دهد  که  ضرورت و نياز  خلاقيت  ، پيش  از پيش  احساس  شده است ، در تغيير نظام آموزشی  به تجديد نظرهايی  کلی و اساسی  در زمينه های  مختلف  نياز داريم . در اين مقاله  سعی  بر  تعليم و تربيت خلاق ،  به ارتباط  خلاقی  که  ياد دهندگان  با يادگيرندگان  بايد داشته باشند  می  پردازيم . برای ادامه  حرکت به سوی  تعليم و تربيت  خلاق  و به منظور پرورش  يادگيرندگان  خلاق  بايد  ياد دهندگان  يعنی  معلمان که ستون های  اصلی  نظام آموزشی  هستند  دارای  خصوصيات خاصی  باشند  در اين مقاله هدف آن  است  که بر مبنای  دستاوردهای  پژوهشگران  و مطالعات  و تجربيات اينجانب  اين خصوصيات را  تحت  سه عنوان  بررسی  می  کنيم :

1- خصوصيات  معلم در ارتباط  با يادگيرندگان  که در برگيرنده  ارتباط  عاطفی ، آموزشی  و اخلاقی  ( انضباطی ) است .

2- خصوصيات  معلم در ارتباط  با خود  ( خصوصيات  شخصيتی )

3- خصوصيات معلم در ارتباط  با يادگيری  و آموزش  ( فعاليت های  شغلی ).

1- خصوصيات  معلم  در ارتباط  با يادگيرندگان

در زمينه  خصوصيات  معلم  در ارتباط  با يادگيرندگان  سه  زمينه عمده را  مورد توجه  قرار  می  دهيم .اين زمينه ها  به ترتيب  عبارتند از :

الف : ارتباط  عاطفی   ب : ارتباط  آموزشی

ارتباط  عاطفی:

در ايجاد ارتباط  عاطفی  معلمان خلاق علاوه بر آنچه  گفته شد  به اين گونه فعاليت ها بايد بپردازند.

-تشويق و تقويت خلاقيت : بر اساس   تحقيقاتی  که در ايران  توسط  محققين انجام شده نشان می دهد  که معلمان خلاق  در کنار نگرش  مثبتی که نسبت به خلاقيت  دارند با ابراز علاقه و احترام  به برقراری  ارتباطی خلاق  با   يادگيرندگان بويژه يادگيرندگان خلاق ، اين توانايی را به صورت های مختلف تاييد و تشويق و تقويت می کنند.

-برقرار کردن رابطه عاطفی عميق : بسياری  از معلمان خلاق  مايل به برقرار کردن  روابط  عميق و سالم بين خود  و يادگيرندگان با يکديگر هستند  آنها بر اين عقيده اند  که اين ارتباط صميمانه  و عميق  عاطفی  محيط  و شرايط  مساعد را  پرورش و توسعه خلاقيت  فراهم می  کنند .اين معلمان نه تنها  از انتقادات  يادگيرندگان  خود ناراحت  نمی  شوند  بلکه  آنها را  تشويق به اظهار نظر  و بيان انتقادات  خود می کنند.

اارتباط آموزشی :  نتايج حاصل از پژوهش  ها  و تجربيات عملی  نشان داده  که معلمان خلاق  در ارتباط  آموزشی  خود  با يادگيرندگان  راههايی  مثل استفاده  از حواس ، استفاده  از  روش  بحث و گفتگو ، امکان تجربه و خطا ، توجه به  کيفيت تفکر ،تکيه بر کيفيت در مقابل کميت  يادگيری ، استفاده از روش کنکاش  مغزی ، تکيه بر تفکر واگرا در مقابل تفکر همگرا  ، توجه به تفاوت های  فردی  با يادگيرندگان و روش  اداره کلاس را  مد نظر دارند.

2- خصوصيات  معلم  در ارتباط  با خود ( خصوصيات شخصيتی )

گوته می گويد ، انديشيدن  آسان است  و عمل کردن  مشکل ،  اما مشکل ترين  کارها عمل کردن  به آن چيزهايی است  که می انديشيم  پس بررسی و پژوهش های کوتاه مدت  و بلند مدت  نشان داده  که افراد خلاق از جمله  معلمان  خلاق  در ابعاد  ذهنی ، عاطفی و اجتماعی  دارای  خصوصياتی هستند  که در ابعاد ذهنی  می  توان به کنجکاوی  شديد  توام با شک گرايی  و روحيه تجربی (پويندگی )  تمرکز  حواس  و   استمرار در انديشيدن ، روان بودن در توليد انديشه  توام با روانی  کلام ، انعطاف پذيری  ذهنی  به صورت آزمون ،استقلال فکر و عمل ، مهارت در بازسازی عقايد پشتکار  و پايداری ،  اعتقاد به خويشتن  با نگرش  مثبت ( خودباوری ) و ..... پرداخت .

3-خصوصيات  معلم  در ارتباط   با يادگيری  و آموزش

بيش  از  نود درصد  از معلمان  خلاق معتقدند که خلاقيت در نظامی  پا می گيرد که يادگيرنده  در يادگيری  خود  نفش  فعال و  سازنده داشته  باشد  و معلم راهنما  و تسهيل کننده  باشد نه اين که معلم  مطالب را کاملا  پخته و خود نيز  به فراگير بخوراند بلکه بستر و راه را هموار و مناسب سازد آنان وظيفه مهم معلم را بنا کردن شناخت  ، تربيت  ذهن برای  منطقی  انديشيدن و تقويت  تفکر  خلاق می  دانند و يا  تسلط  بر   آموخته های مختلف يا شناخت  و به کارگيری  روشهای  ارزشيابی آموزشی و پرورشی .

****

منبع :   مقاله    " معلم خلاق   " -تهيه كننده  : کریم بندانی  -روزنامه جام جم -شنبه 23 ارديبهشت 1385

         جستجو در سايت فکر نو

بازگشت به صفحه اصلی