چگونه از فرزند خود يك نابغه بسازيم |
|
|
اين مقاله خلاصه اي از كتاب چگونه از فرزند خود يك نابغه بسازيم نوشته شاكونتالادوي( Shakuntala Devi ) است كه توسط زهره زاهدي ترجمه شده است و توسط انتشارات جيحون چاپ شده است . آيا مي توان نبوغ را در فرزندتان بيدار كنيد ؟ اين سوالي است كه شاكونتالادوي نويسنده كتاب در تلاش است تا به آن پاسخ گويد. بدون شك مطالعه اين كتاب براي والدين كودكان دبستاني مي تواند ارزشمند و مفيد واقع شود . گروه علمي فكر نو هنگامي كه نوزادي به دنيا مي آيد ، معجزه خلقت يعني مغز در وجود او متجلي مي شود.اين موهبت الهي ،چاه بي تهي است كه فرزندتان مي تواند براي سيراب كردن عطش ابدي اش براي دانستن از آن آب بكشد.اندامي است كه كودك از طريق آن مي تواند هزاران راه ممكن براي رسيدن به روياها ،تصورات و آرمان ها ي خود كشف كند. نابغه در فرهنگ وبستر چنين تعريف شده است : كسي كه توانايي فطري ذهني ،يا استعدادي منحصر به فرد داشته باشد ، كسي كه روحيه او الهام بخش ، يا زندگي بخش يك قوم باشد ،كسي كه والاترين استعدادهاي ذهني به صورت موهبت به او اهداء شده باشد . در فرهنگ آكسفورد نبوغ چنين تعريف شده است : روح حافظ شخص ، مكان يا سازمان ،استعدادي طبيعي ، عطيه خاص ذهني ،استعداد ذهني غريزي و خارق العاده كه در خدمت تخيل ،خلاقيت يا اختراع قرار گيرد. هر انساني در خود « استعدادي ذاتي » و « تواني منحصر به فرد » دارد.هر كودكي با مغزي به دنيا مي آيد كه از نظر علمي توان بالقوه داشتن «والاترين استعدادهاي ذهني » و « موهبت هاي خاص ذهني » و همچنين « استعدادهاي غريزي ،خارق العاده ،تخيلي ،خلاقانه و مخترعانه » را دارد در توصيف معنوي تر « روح حافظ » مترادف با «فرشته نگهبان » ،مادر خوانده پريا ،راهنما،كمك غيبي يا الهام و..... و نبوغ است . ***** كودك هر انساني ، منحصر به فرد است و مي تواند مانند يك نابغه بدرخشد. اگر با عشق از او حمايت كنيد و باورش كنيد،هرگز دچار احساس كمبود و حقارت كه مانع موفقيت است ، نخواهد شد. در عوض خود دوستي و اعتماد به نفس در او تقويت خواهد شد كه هر دو از لوازم آزاد كردن آن توان بالقوه بسيار مهم يعني نبوغ درون است كه هنوز دست نخورده است . با تقويت خود دوستي و اعتماد به نفس در كودك زمينه هاي آزاد شدن توان بالقوه بسيار مهم يعني نبوغ درون كه هنوز دست نخورده است مهيا مي شود .
اگر شما فرزندتان را باور كنيد ، او نيز خود را باور خواهد كرد.فرزند شما از همين حالا هم از تيز هوشي فطري برخوردارست .زيرا استعداد داشتن قدرت ذهني خارق العاده بالقوه در مغز وجود دارد.كودك شما از توان بالايي براي اختراع كردن برخوردارست و موهبت داشتن ذهني با تخيلات و خلاقيت هاي رنگي و قوي به او عطا شده است .اعتماد ، حمايت ،داده هاي ذهني ، اعتقاد شما به فرزندتان امكان مي دهد همه اين ويژگيها را با موفقيت بروز دهد . با بي اعتقادي به فرزند ،نبوغ را از درون تخريب مي كنيد .برعكس ،با اعتقاد راسخ نسبت به فرزندتان ،مانند خورشيد خواهيد شد كه نور خود را بر غنچه اي مي تاباند تا آن را به گلي شكفته مبدل كند. براي بروز نبوغ در فرزندتان به سه عامل زير توجه كنيد: - باور كنيد كه شما مي توانيد نبوغ را فرزندتان بيدار كنيد . -باوركنيد كه فرزندتان توان آن را دارد كه يك نابغه شود . - هر گز اجازه ندهيد به فكرتان خطور كند و هرگز ابراز نكنيد كه فرزندتان كم هوش و كم استعداد است . اگر اين سه عامل كليدي را در ذهنتان حك كنيد ، براي انجام ماجرايي بسيار مهم آماده ايد : بيدار كردن نبوغ در فرزندتان **** در جهت نبوغ كودك نوپايتان بايد چهار قدم را برداريد: 1- شرايط هدايت كننده ايجاد كنيد .گل در خاك مناسب و شرايط زيست محيطي مناسب رشد مي كند. فرزند آدمي نيز در شرايط هدايت كننده و مناسب گل مي كند. 2-همواره راهنمايي كنيد ،دستور ندهيد.كودك نسبت به لحن صداي شما بسيار حساس است .آهنگ صداي خود را چنان تنظيم كنيد كه ملايم و ترغيب كننده باشد .اگر فرزندتان فشاري احساس كند ،هرگز به نتايج دلخواه نخواهيد رسيد . يادگيري بايد براي فرزندتان تجربه اي لذتبخش باشد . اگر احساس كند يادگيري را به او تحميل كرده اند،ديگر لذت بخش نخواهد بود. 3-صبور باشيد نه متوقع : روانشناسان كودك دريافته اند كه كودك تا سن شش سال و گاه بيشتر،به هر موضوعي نمي تواند بيشتر از دو دقيقه توجه كند .يعني كودك پس از دو دقيقه حواسش از كاري كه شما مي كوشيد او را به آن مشغول كنيد پرت مي شود و سرگرم بازي با عروسك خود مي شود و مجبورش نكنيد به انجام كار مورد نظر شما ادامه دهد زيرا فقط باعث آزار او مي شود . 4-دانش را به همراه عشق هديه كنيد والدين مانند همه انسانها ،ميل به ابراز اشتياق و تعصب بيش از حد دارند و لذا گاهي خود و فرزندانشان را تحت فشار بيش از حد قرار مي دهند.ممكن است وقتي مشتاق و حتي نگران بيدار كردن نبوغ در فرزندتان هستيد يك عامل حياتي را فراموش كنيد و آن شادي فرزندتان است . همواره دانش و تشويق خود را به همراه عشق و مهرباني تفويض كنيد. زيرا نبوغ بايد براي كودك يك موهبت باشد نه يك تحميل . **** فرد نابغه مي تواند به كمك قدرت دانش پيشرفته ،استعدادهاي طبيعي پرورش يافته و اعتماد به نفس ، بر رويدادها تاثير بگذارد و سرنوشت خود را به دست گيرد.اگر از سنين پايين به كودك آموزش داده شود تا استعدادها و مواهب خاص و منحصر به فرد خود را پرورش دهد،به او حق انتخاب و سلطه بر سرنوشت خودش داده مي شود .
« مثلا مادري را مي شناسم كه از هر فرصتي براي آموزش فرزندش استفاده مي كند ، به هنگام غذا ،زماني كه كودك با بلوك هايش بازي مي كند، موقع تماشاي فيلم ، در هنگام حمام كردن و... مادر با در اختيار قرار دادن هر فرصتي براي يادگيري دختر ،احساس طبيعي را در ذهن او تقويت مي كند كه يادگيري و مطالعه و تحقيق ،بخشي از نفس زندگي هستند.اين آموزش گرانبهايي است كه كودك با آن رشد مي كند! اين كودك اكنون يازده ساله است .از نظر بازي با دوستان و انجام تكاليف درسي هر دو به يك اندازه لذت بخش هستند .من تضمين مي كنم كه اين كودك همچنان كه بزرگتر شود و با مطالعات سنگين تر و ضروري تر مواجه شود،هرگز دچار افسردگي پيش از امتحانات و يا احساس رنج آور « مجبورم درس بخوانم » نخواهد شد. **** تا زماني كه همه والدين نفهمند كه مغز همه كودكان موهبتي الهي است و مي تواند به يك مغز نابغه مبدل شود ،جامعه همچنان تعداد انگشت شماري «مورد مكشوف » را ستايش خواهد كرد و اكثريت را ناديده خواهد گرفت ، چه ثروت گرانبهايي كه به هدر مي رود. **** بهره گبري از كتابهاي مصور بدون نوشته ،به كودكان خواندن نمي آموزد. اگر هنگام خواندن كتابهاي مصور با نوشته، بر روي كلمات اشاره كنيد كودك با كلمات آشنا مي شود.بخصوص كلماتي كه بر كودك تاثير عاطفي دارد. استفاده از كارتهاي نمايشي كه روي آن نوشته و يا تصوير است براي بهتر فهماندن مطالب استفاده مي شود (Flash Cards) بر روي مقواي سفيد 25 در 25 سانتي متر مي توان با حروف بزرگ نام اسباب بازي هاي كودك خود را بنويسيد.براي مثال روي يك مقوا بنويسيد «خرس »و روي مقواي ديگر گربه و بدين وسيله با برداشتن هر اسباب بازي كارت مربوطه را برداشته و بخوانيد و آنگاه براي هر اسم يك قصه بگوييد و از اين طريق كلمه بر ذهنش حك مي شود و آنگاه از كودك بخواهيد در اين رابطه يك قصه بگويد. « يك مربي كودكستان كه زماني مي شناختمش،براي آموزش دختر خودش روش خاصي داشت ،او كارتي را كه رويش كلبه اي نوشته بود، پشت سرش پنهان مي كرد و با بازيگوشي به دخترش نزديك مي شد و مي گفت « مامان براي بچه اش چه قايم كرده ؟» توجه كودك يك ساله جلب مي شد و سعي مي كرد خود را به آن موضوع اسرار آميز برساند. سپس مادر كارت را بالا مي گرفت و با پيروزي مي گفت «گربه!» ، قهقهه شادي كردن نشان مي داد كه بازي نتيجه مطلوب را به بار خواهد آورد .اين كودك در مدت كوتاهي خواندن ياد گرفت.به زودي خواندن جملات را آغاز كرد.مادرش كتابهاي ساده مختلفي خريد كه هريك از آنها براي كودك خردسال ،گنجي از دانش در برداشت .دختر كوچولو در سن چهارسالگي چنان با كلمات و جملات آشنا بود كه اعجاب همگان را برمي انگيخت .
موفقيت اين مادر مرهون اعتقادي بود كه به فرزندش داشت و نگرش سالم و سازنده اش، و شكيبايي و شوخ طبعي اش كه فرزند را مشتاق همه بازهاي خواندني مي كرد. هر مادري بايد روش خاص خود را بيابد كه فرزندش را به خواندن كلمات مكتوب ترغيب كند.عشق فراوان شما نسبت به فرزندتان ،ضامن موفقيت شماست . **** پرورش توان حرف زدن در سنين پايين ، بر توانايي خواندن كودك تاثير مثبت دارد.مي توانيد همزمان با حرف زدن او دست بزنيد يا به طريق ديگري شادي خود را از اين امر نشان دهيد.او هم به نوبه خود خوشحال مي شود و ميل دارد كه اين كار را تكرار كند .در نتيجه، او از بابت حس شنوايي خود به وجد مي آيد. شعرهاي انگين كودكستاني نقش مهمي ايفاء مي كند.بسياري از آنها جاذبه دروني مقاومت ناپذير دارند اما نقش آموزشي آنها فاقد ارزش است و جذابيت آنها در ريتم آهنگين آنهاست . كودك شما هر چه زودتر به حرف بيفتد،توان خواندن زودتر در او پايه ريزي مي شود.پرورش استعداد برقراري ارتباط،اولين قدم در آموزش خواندن است . هنگامي كه كودكتان را تشويق به حرف زدن مي كنيد،در واقع او را به استفاده از استعداد طبيعي شنيدن هم ترغيب مي كنيد. **** براي علاقمند كردن كودكتان به خواندن ،بايد علاقمندي به خواندن را نشان دهيد .اگر فرزندتان شما را غرق در مطالعه روزنامه ببيند، يا اغلب وقتي به كتابخانه مي رويد تا كتابي انتخاب كنيد ، او را همراه خود ببريد، مي فهمد كه شما خواندن را دوست داريد و خواهد خواست كه از شما تبعيت كند، توجه به نكات زير مي تواند مهم باشد. - كتاب ،كتاب و باز هم كتاب : سعي كنيد كتاب هاي رنگي و با اشكال و تصاوير زيبا براي او خريداري كنيد. -با صداي بلند بخوانيد : روزانه حداق 15 دقيقه را به خواندن داستان يا اشعار كودكستاني به صداي بلند براي كودكتان اختصاص دهيد. بهترين برنامه خواندن ، قصه خواني پيش از خواب است .او شامش را خورده ،حمام كرده ولباس راحت خواب به تن دارد و حتي اجازه دهيد داستان را خود انتخاب كند و حتي ممكن است داستاني را انتخاب كند كه شب هاي قبل برايش خوانده ايد.اشكالي ندارد تكرار كنيد حتي مي توانيد داستان را به صورت نمايش نامه براي او اجرا كنيد.هر چه خواندن را لذتبخش تر كنيد ،با موفقيت هاي بيشتري روبرو خواهيد شد. -پيگير باشيد: جلسات خواندن را مرتب تكرار كنيد و هيچ چيز نبايد اين جلسات را به تعويق بياندازد.به گونه اي كه به مرور كودك در مي يابد خواندن يك امر حياتي ،تفريحي و بخشي از زندگي اوست
-سرنخهايي در تصاوير ،كلمات و كلمات تركيبي بيابيد: جستجو گري كودك در تصاوير ، كلمات و كلمات تركيبي سبب مي شود كودك يافته هاي جديدي در كتاب كشف كند و مادر با بين نكات توصيفي بيشتر مي تواند ذهن كودك را بسته به موضوعات مختلف شكفته تر نمايد. -تجربه به معنا خواهد افزود : كودك از خردسالي نياز دارد از خانه خارج شود.او را به پارك ،باغ وحش و يا به اكواريوم ببريد.اجازه دهيد كودكتان همراه شما به بانك،بازار ،سوپرماركت يا هرجاي ديگري كه مي رويد بيايد .سفرهاي سياحتي ،گنجينه اي از اطلاعات است و درباره تجربيات به دست آمده با كودك بايد صحبت كرد. -اهميت شگفتي : كودكي كه مغز كوچكش پر شده از كشفيات تازه است، دلش مي خواهد افكارش را با صداي بلند توصيف كند، براي اينكه از تجربه چيزها،اماكن ،حيوانات و گياهان به شگفتي درآيد، كودكتان را به انجام چنين كارهايي ترغيب كنيد.اين بخشي از رشد مغز نابغه است . -بازي با كلمات : بچه ها مجذوب صدا مي شوند .پدري را مي شناختم كه تعداد زيادي بازي با كلمات بلد بود يكي از آنها اين بود كه از فرزندانش مي خواست كلمه اي بگويند كه صداي چيزي باشد مثل صداهايي كه نيمه شب ، در مهماني شب سال نو به گوش مي رسد: بنگ ،پاپ ، شلپ ، ترق چنين بازيهاي تخيلي به روند آموزش ،طعم خوشي و سرگرمي مي بخشند.در نتيجه كودك هميشه مشتاق است ، هميشه دلش مي خواهد بيشتر ياد بگيرد: و اين يعني اساس نبوغ -دائما آواز بخوانيد : در خصوص تاثيرات مثبت موسيقي مطالعات زيادي شده و همچنان در حال انجام است .موسيقي بسته به نوع آن و شنونده ،منجر به آزاد سازي آدرنالين يا ايندورفينها مي شود و هيجان و آرامش ايجاد مي كند .استفاده از لالايي براي خوابانيدن كودك و فرستادن او به سرزمين روياهاست . -سوال ، سوال : كودك شما هر چه زودتر حرف زدن ياد بگيرد،زودتر به سوال كردن مي افتد.كودك، شما را با سوالات بمباران خواهد كرد.بخشي از رشد او بواسطه جستجوي دروني او براي دانستن است . به سوالات او به ساده ترين و كاملترين شكل ممكن ،جواب دهيد.اگر جواب سوالش را نمي دانيد ،صادقانه به او بگوييد من جواب اين سوال را نمي دانم ، اما جوابش را پيدا مي كنم و به تو مي گويم و به وعده خود عمل كنيد. كودك شما از دوران خردسالي ،مرواريدهاي درخشان دانش شما را جذب كرده است ،آن مرواريد ها دائما در درونش برق مي زنند و او اكنون مي خواهد بداند چرا؟ چطور ؟ چه ، كي ، كجا؟ -واژه سازي روزانه : واژه سازي در سنين اوليه بسيار اهميت دارد،زيرا ذائقه يادگيري را تحريك مي كند.براي واژه سازي راههاي جالبي وجود دارد. الف : تشويق فرزندتان به اينكه درباره آن چه مي بينيد ،حرف بزند. ب-رنگ اتوموبيل ها را سوال كنيد. ج -از زبري و نرمي پشم سگ و گربه سوال كنيد د-درباره شكل و اندازه و رنگ سنگهاي موجود طبيعت سوال كنيد . ه- درباره اشياء ويترين مغازه ها سوال كنيد. و- درباره واژه هاي تابلو اعلانات ،روزنامه ها ،مجلات و سوپرماركت ها صحبت كنيد. قرار گرفتن در معرض كلمات در شخص تفكر ممتاز به وجود مي آورد. زندگي روزمره ها پر است از امكانات رنگارنگ،زنده، درخشان و آموزنده ،آنها را به سود نابغه كوچولو به كار گيريد. -يك كلمه و مفاهيم بسيار: به كودك بياموزيد هر كلمه مفاهيم مختلفي دارد .سعي كنيد آنها را با مفاهيم مختلف يك كلمه آشنا سازيد. بعضي از والدين نگران يادگيري بيش از حد هستند. اين نگراني وقتي موجه است كه كودك شما ناچار به يادگيري و آموزش درسهايي باشد كه مغزش هنوز پختگي و رشد كافي براي آن نيافته باشد. پژوهشگران آموزش نشان داده اند كه اگر كودكتان را مجبور به يادگيري چيزي كنيد كه آمادگي اش را ندارد،احتمالا بعدها منجر به آشفتگي ذهني و مشكلات يادگيري در او خواهد شد. از كجا بفهميم كودك آمادگي دريافت چه چيز را دارد ؟ بدوا با مشاهده نزديك كودكتان و علايق او ، چيزهايي كه مايل به يادگيري شان است ،چيزهايي كه برايش لذت بخش اند و آن چيزهايي كه قادر است در آنها ماهر شود. بايد بخاطر داشته باشيد كه پدرومادر هر دو در مناسب بودن موضوعات آموزشي توافق داشته باشند و در تضاد با يكديگر نباشند كه اين خود اثرات نامطلوبي در كودك دارد و لذا ضرورت يك توافق اوليه بين والدين در نحوه آموزش كودك ضروري است . **** زمان قصه ،زمان نوابغ است قصه گويي يك عنصر اساسي و فوق مهم در ساختن نبوغ است . اين كار قدرت تفكرات خارق العاده را در يك نابغه زنده مي كند.طبق نظريه روان شناسان كودك ،روند رشد ذهني كودك تا قبل از سن شش سالگي به نحو نفس گيري سريع است .بين شش تا هفت سالگي سرعت آن كاهش مي يابد و رشد آهسته و ماندگار تثبيت مي شود. برانگيختن : قصه هاي خوب پيام هايي از اميد ،تلاش وموفقيت در خود دارند ،بدون آن كه حرفي از پند و موعظه در بين باشد .قصه ها نيروي تفكر او را بر مي انگيزند. بيداري بصري :قصه استعداد تصوير سازي خود كودك را بيدار مي كند ،قوه تخيل رشد يافته و پيشرفته اساس شكوفايي نبوغ است . گوشي براي گفت و شنود : كلمات زماني كه با آهنگ و لحن متفاوت بيان شوند ،مجذوب كننده مي شوند. تجربه هاي تازه : با قصه گفتن ، فرزند شما به دنياهاي اسرار آميز و جادويي مي رود . در قصه ها به علايق بچه ها پي برده مي شود و از طرفي با خواندن مطالب درباره علايق كودك ، اشتياق او را به سمت خواندن سوق مي دهيد و اين اقدام است كه به سود نابغه خواهد بود. درك ديگران : او در داستان شخصيتهاي مختلف را درك مي كند و تفاوتها را درمي يابد و افق ديد او وسيعتر مي شود. قصه هاي محلي : قصه هاي محلي فرهنگ ملت ها را به كودك مي آموزد. الهم گرفتن از داستان هاي واقعي : درباره افراد برجسته جهان داستان هاي شنيدني براي كودك بگوييد. آنها در زمينه تاريخ،علوم ،رياضيات ،مهندسي ،موسيقي ،سياست و هنر وجود دارند او با همسان سازي با افراد ديگر سعي مي كند خود را به سوي آنان سوق دهد. زندگي مشاهير مي تواند براي كودكان منبع الهام بزرگي باشد. حرفهاي بعد از قصه : گفتگوهاي بعد از قصه مي تواند شروعي براي كسب تجربيات جديد باشد و با سوالات مختلف از كودك او را به سمت يافته هاي جديد هدايت كنيد. گاهي مي تواند سوالات را از زبان اسباب بازيهاي او مطرح كنيد. براي مثال خرس كوچولوي تو مي پرسد چرا فيل در داستان آن گونه عمل كرد ؟ بدين وسيله سبب رشد بخش تحليل گر مغز او مي شويد. قصه گويي ،اندوخته عظيم انرژي و افكار خلاقانه را در كودك شما آشكار مي كند.قصه گويي جرقه كوچكي را كه شعله نبوغ را در خود دارد، مستقل مي كند تا در دنيايي كه سرشار از امكانات عظيم است بدرخشد. ***** علاقمند نمودن كودكان به مدرسه يك امر بسيار مهم مي باشد و والدين بايد با خلاقيت خود كودكان را مشتاق حضور در مدرسه كنند. لكا مادر يكي از كودكان مي گويد: مثلا دائما درباره مدرسه و كلاس درس به عنوان مكاني شادي آور حرف مي زدم . به شاگردان بزرگتر اشاره مي كردم و مي گفتم « تصورش را بكن ،وقتي بزرگتر شدي ،تو هم به مدرسه خواهي رفت ،عالي نيست ؟ بعد يك گوشه از اتاقش را به يك جور محل درس خواندن تبديل كردم ،عروسكهايش را به خط كردم و مي گفتم اينها شاگردان تو هستند ،برايش گچ و تخته سياه خريدم. آن وقت يك روز ،در يكي از كتابها درباره معلمي خواندم كه روي تخته سياه كلاسش اين آواز را نوشته بود : ما داستان مي خوانيم ما در حياط بازي مي كنيم ما ناهار مي خوريم ما آواز مي خوانيم هر روز به عنوان يك كار منظم در مدرسه عروسك هاي دخترم ، روزش را با خواندن اين آواز شروع مي كردم . بعد از اتاق بيرون مي رفتم و پشت سرم مي شنيد كه همين كلمات را براي عروسكهايش مي خواند. لكا گفت : در نهايت كودك من همچون اردكي كه به طرف آب برود ، به سوي مدرسه رفت اگر كودكان با رغبت به مدرسه نروند ،بعدها با مشكل روبرو مي شوند. نيچه ،فيلسوف آلماني مي گويد : محال است چيزي به بار بنشيند،بي آن كه ارواح سالم و برومند در ايجادش دخيل نبوده باشند. منزل بايد به يك محيط عالي آموزشي براي يادگيري كودك تبديل شود. خانه را از كتابهاي مصور رنگي ،اسباب بازي ، مداد، كاغذ ،مداد رنگي ،آب رنگ ،گل رس ،كاست ضبط صوت و.... پركنيد. مكعب سازي : او بايد با مكعب ها بازي كند و بزرگي و كوچكي را ياد بگيرد. رنگ كردن با انگشت : رنگ كردن با انگشت اگرچه با كثافتكاري همراه است اما احساس وجدآور و نيرومندي به او مي بخشد و تجربيات تازه اي به دست مي آورد. كشيدن خطوط : كودكان را وادار كنيد بخوانند و بنويسند و نقاشي كنند. گل رس و خمير مجسمه سازي : تجربه خوبي كسب مي كنند.ماهيت رطوبت و خمش پذير آن را احساس مي كنند. كتاب و مجله : براي كودك كتابخانه شخصي ايجاد كنيد .او را به كتابفروشي ببريد.او را مشترك مجله كنيد. نوار ضبط صوت : نوار قصه براي كودك مفيد است . افكاري درباره تلويزيون و ويدئو: سعي كنيد به مدت كوتاه به بچه اجازه دهيد تلويزيون و ويدئو ببيند .سعي كنيد كتاب جانشين آنها باشد .استفاده زياد از تلويزيون خلاقيت كودك را سركوب مي كند. پذيرش و تاييد: اگر كودكان كار جالبي كرده اند با اشتياق آن را ببينيد و تحسين كنيد شراكت : سعي كنيد در فعاليتهاي كودك شريك شويد و با اين كار به او بگوييد كه هم خودش مهم است و هم هر كاري مي كند مهم است . **** سعي كنيد خانه را به معبد دانش تبديل كنيد **** نكات زير مي تواند نيروي عقلي كودكتان را رشد دهد:
-كودك بايد هشت ساعت در شبانه روز بخوابد تا ذهنش هميشه بيدار و سرحال باشد. سحرخيزي ناشي از زود خوابيدن است .صبح با سكوت آرام ذهن را فعال مي سازد.بسياري از نويسندگان گفته اند كه بهترين آثار خود را در ساعات آرام سحر نوشته اند. -صبحانه كامل : صبحانه خوردن با هم ،سنتي كامل است .لازم است با آرامش باشد. بازي و كارگروهي : بدون بازي ،از نابغه بچه اي كسل كننده خواهد ساخت ،بازي با بچه هاي همسايه براي كارگروهي ضروري است.در خانه 15 تا 20 دقيقه در انجام تكاليف مدرسه به او كمك كنيد. صحبتهاي سرشام : خانواده اي كه با هم غذا مي خورند .با هم ياد مي گيرند و رشد مي كنند.در سر شام به حرفهاي كودك گوش دهيد و موفقيت هايش را تحسين كنيد .اگر اشتباهي كرد ببخشيد.يادگرفتن از اشتباهات و توان خنديدن به خود ، گام هايي اساسي در جهت دستيابي به نبوغ است . كارهاي بعد از شام : بعد از شام مي توانيد بازي روي تخته سياه را انجام دهيد ، بازي با كلمات يا هر بازي ديگر انجام دهيد و ذهن او را فعال كنيد. وقت خواب براي نابغه در حال شكوفايي:وقت خواب بايد بسيار آرام و آسوده باشد ، مي توانيد برايش با صداي بلند قصه بخوانيد يا از خودتان قصه بسازيد . وقت خواب كودك را در آغوش بگيريد و نوازش كنيد تا او احساس امنيت كند. سرزمين عجايب تكاليف شب :ميز و صندلي و با نوركافي برايش تدارك ببينيد. مي توانيد يك تابلو اعلانات چوب پنبه اي برايش تدارك ببينيد كه بر روي آن بريده روزنامه ،عكس ها يا هر چيز مورد علاقه اش را بچسانيد درس خواندن در كنار تلويزيون و رختخواب توصيه نمي شود. مراجع آماده : كتابهاي مرجع براي او بخريد، آنها براي پژوهش او خوب هستند نظير :فرهنگ لغت، دايره المعارف ، اطلس جهان ،كتاب سال راديو و تلويزيون : كودك مي تواند برنامه هاي مفيد راديو و تلويزيون را ببيند اما نبايد زمان بازي و مطالعه او مختل شود. سعي كنيد درباره برنامه هاي جالب تلويزيون با كودك بحث كنيد و حتي درباره موضوعات مورد بحث كتاب بخريد. كودك را ترغيب كنيد اسباب بازي بسازد: او مي تواند از جعبه هاي مقوايي ،درپوش ،پيت حلبي ،قوطي ،ماسوره ، چوب ماهيگيري ،قلاب و ميخ چوبي ، چسب و هر چيز كهنه و قابل استفاده ديگر براي ساختن اتوموبيل ،چراغ راهنما ،عابر پياده و از اين قبيل استفاده كند. ساخت اسباب بازي نبوغ بچه را افزايش مي دهد و اين اقدام قدرت تخيل او را افزايش مي دهد. ساخت اسباب بازي با كودكان ديگر سبب مي شود و تقسيم مسووليت را فرا گيرد و درس تصميم گيري مشترك را فرا مي گيرد.چگونه به نياز هاي دوستش پاسخ بدهد و هنر ارتباط گيري چند جانبه را ياد مي گيرد. تصميم گيري : كودك شما با هر نوع اسباب بازي كه بازي كند، به تمرين عمل ارزشمند تصميم گيري خواهد پرداخت . والدين به عنوان راهنما و همبازي : خودتان يك بچه شويد و با بچه ها به ارتباط بپردازيد تا او رابطه برقرار كردن را فرا گيرد. فعال باشيد،يك بازي به بچه بياموزيد و آنگاه اجازه دهيد او باقي راه را بپيمايد. شريك او باشيد: با فهميدن علايق او و بر اساس آن فعاليتهاي مختلف را براي او طراحي نماييد. نمونه باشيد: بايد سرمشق خوبي براي بچه ها باشيد مهربان باشيد: بچه ها تنها در آغوش پر محبت والدين و احساس امنيت مي توانند پيشرفت كنند.كودكاني كه زياد با اسباب بازي، بازي مي كنند اغلب از كودكاني كه به ميزان محدودي اسباب بازي در اختيار دارند خلاق ترند و قوه تخيل قوي تري دارند و كودكاني كه به طور مرتب ،با والدينشان بازي مي كنند در بزرگسالي از سطوح عالي تري از خلاقيت برخوردار مي شوند. ملاكهاي لازم جهت خريد اسباب بازي : -بازي جسماني فعال را در پي داشته باشد: با كمك آن عضلات و بدن كودك هماهنگ عمل كنند نظير توپ ، سه چرخه ،وسايل ورزشي از قبيل توپ و راكت و بدمينتون -بازيهاي ابتكاري و سازنده : بازيهايي كه خلاقيت مثبت را در كودك بيدار مي كند ، مكعب هاي ساختماني ، لگو ، وسايل نقاشي، كاغذ و مداد رنگي ، گل مجسمه سازي ،آلات موسيقي، اسباب بازيهاي علمي و...... بازيهاي اجتماعي : مهارتهاي اجتماعي كودك را فعال مي كند .در اين موارد جوانمردي و كار گروهي را ياد مي گيرند. بازيهاي روي صفحه ،بازي با ورق يا كلمات ،معما ،بازيهاي خروج از خانه،بازيهاي گروهي اسباب بازي نيروي مقتدر تخيل را فعال مي كند. ****** كنفوسيوس : طولاني ترين راهها با اولين قدم آغاز مي شود. كودك براي قدم گذاشتن در اقيانوس وسيع دانش بايد از جاي پا استفاده كند : -كنجكاوي خلاقانه -تخيل الهام گرفته از درون -استقلال وقتي نگرشهاي ثابتي را بر كودك خود تحميل مي كنيد زماني كه فرزندتان عقل رس شود، آنچنان مقيد حرف مردم خواهد بود كه پيش از دست زدن به هر كاري تامل خواهد كرد تا ببيند كاري كه مي كند در چشم اجتماع درست است يا غلط. اما اگر شما آماده دور ريختن الگوهاي فكري و رفتاري كهنه باشيد ،فرزندتان هرگز از نشان دادن خلاقيت هاي خود هراس نخواهد داشت . در اين صورت خواهيد توانست براي بيرون كشيدن نيروهاي دروني فرزندتان كه متضمن فرديت ،تواناييهاي منحصر به فرد و نبوغ اوست ،روشهاي خاصي بيابيد.چنين نابغه اي براي خود در اجتماع و در جهان نقشي يگانه حك خواهد كرد . بي اعتنايي بزرگترها به كودكان تاثير نامطلوبي بر روي آنها دارد. سعي كنيد هنگامي كه در خيابان با كودك خود مي رويد از او سوالات مختلفي كنيد و كنجكاوي او را برانگيزيد. تخيل الهام گرفته از درون : كاش در هر مدرسه موضوعي را تحت عنوان تخيل الهام گرفته از درون تدريس مي كردند مانند گربه هاي پرنده ،سرزمين كودكان ،حيوانات سخنگو تخيلات يك بچه را ،هر قدر هم داستانش ظاهرا عجيب و بي معني باشد هرگز مسخره نكنيد.در صورت مسخره شدن كودك ،احتمالا در آينده گوشه گير خواهد شد و جرات نخواهد كرد از تخيلاتش استفاده كند. اجازه دهيد كودكتان در فراخواني ابزاري كه از جنس روياست ،آزاد باشد ،بسياري از انديشه هاي بزرگ ريشه در تخيلات عجيب دارند. استقلال : استقلال به نبوغ قدرت مي بخشد.فرد بايد احساس امنيت كند تا دست به كار تازه بزند. ****
براي نبوغ فرزند خود به نكات زير نيز توجه داشته باشيد: -برانگيختن برتر: تشويق در گوش كودك مانند موسيقي است -تمركز برتر: بزرگترين لطمه يك معلم به كودك آن است كه با جوهر قرمز در كارنامه اش بنويسد « بي دقت » ، كه در نهايت با رفتن اين كارنامه در خانه و توبيخ توسط والدين ، اين تصوير منفي در ذهن كودك حك مي شود.اولين قدم در راه ايجاد تمركز برتر آن است كه در كودك تصوير مثبت از خود ايجاد كنيد، موفقيت هاي او را تاكيد كنيد .همواره كودكتان را ترغيب كنيد كه بگويد ، من مي توانم -درك برتر: جان هالت ( John Holt ) نويسنده و متخصص تعليم و تربيت آمريكايي در كتاب خود با نام علت ناموفقيت كودكان مي نويسد « منظور ما از هوش ،سبك خاصي از زندگي است ، طرز رفتاري خاص در همه شرايط.آزمون هوش اين نيست كه تا چه حد مي دانيم ، چه بايد كرد » بلكه اين است كه در شرايطي كه نمي دانيم چه بايد كرد ، چه رفتاري داريم. نابغه كسي است كه مي تواند دانش خود را در شرايط مناسب آن به كار گيرد. براي آن كه به كودكتان كمك كنيد در كي برتر به دست آورد ، استراتژي زير را به او ياد بدهيد: -اطلاعات : براي رسيدن به هر هدف اطلاعات كافي كسب كند -روش : براي رسيدن به هدف روش درستي انتخاب كند -هدف : براي انجام درست هر كاري ، هدف خود را درست تعيين كند. -حافظه برتر: عبارت است از توانايي نگه داري و ذخيره آن تصاوير در چشم ذهن شما مي توانيد با برانگيختن كودك به بحث هاي زنده ، هديه گرانبهاي حافظه برتر را به كودكتان عطا كنيد.بخاطر داشته باشيد بحث ها نبايد براي او تنش آفرين باشد. براي مثال من عكسي دارم كه شاهزاده تيراندازي با تير و كمان را ياد مي دهد.درباره اين عكس اين طور مي شود بحث كرد: مادر: شاهزاده دارد به چه چيز تير مي اندازد؟ كودك : يك پرنده مادر:پرنده كجاست ؟ كودك : روي درخت ،روي يكي از شاخه ها ،رنگش قرمز است.مي توانم آن را در بين برگهاي سبز ببينم.خيلي بالاست. مادر:آيا زاويه تير شاهزاده درست است ؟ كودك : خب بله ،فكر مي كنم درست است .بايد درست باشد چون ته اش را گرفته .اگر من يك خط مستقيم بكشم ( مي كشد)..... نمي دانم . مادر: شاهزاده چه لباسي پوشيده ؟ كودك يك لباس(با ترديد) قرمز ؟....با يك كمربند قرمز.... تاج روي سرش گذاشته .....بازوبند بسته ..... و يك تيردان پر از تير به پشتش آويزان كرده ! مادر: چطور ايستاده كودك : پاهاش را از هم باز گذاشته ،پاهاش را نمي بينم.پشت علف هاي بلند پنهان شده . **** نگارش براي نبوغ يك ضرورت است ،نويسندگان خوب ،افكار روشني دارند.و سعي نماييد از كودكي ،فرزندتان را عادت دهيد كه بنويسد. نابغه بايد بنويسد در نوشتن جادويي هست ،وقتي كودك شروع به نوشتن مي كند،ارتعاشات خاص را كه در اثر روند تفكر در مغز ايجاد مي شود ، تجربه مي كند و دلش مي خواهد با اين افكار رابطه برقرار كند .نقاشي براي كودك مهارت بسيار مهمي است .احساسات او را در سطحي ابراز مي كند و پيش درآمد نوشتن است .كودك نابغه را بايد ترغيب به نقاشي كنيد .پس از اينكه به حرف درآمد و نقاشي كرد و سرانجام خواندن ياد گرفت ،تدريجا او را به سمت نوشتن سوق دهيد.نوشتن ، احساس رضايت شديد به وجود مي آورد و مي تواند باعث كيف و سرزندگي شود. زيرا فشارها تخليه مي شوند و شخص مي تواند در خلوتي كه مداد و كاغذ فراهم مي آورد اين فشارها را بيرون بدهد.نوشتن ، نقاشي كلمات است و براي رشد نبوغ يك ضرورت است .نوشتن موجب روشني و انسجام افكار،سازمان يابي و انضباط شخصي مي شود و همچنين به كودك كمك مي كند ، بهتر ارتباط برقرار كند. براي ترغيب كودك به نوشتن ،راهنماييهاي زير را بكار ببريد. -علاقه و محبت نشان دهيد: كودك را مجبور نكنيد،علاقه نشان دهيد با تحسين كردن او را تشويق كنيد.بگذاريد كودك ، شما را در حال خواندن و نوشتن ببيند. -والدين پرمشغله : اگر كودك زياد حرف مي زند ،بگذاريد حرفهايش را بنويسد. -مكان و وسايل : هميشه وسايل نوشتن را در اختيارش قرار دهيد. -زمان : به كودك براي نوشتن فرصت دهيد. -واكنش مثبت : علاقمندي به نوشتن او نشان دهيد. -هرگز بجاي كودكتان ننويسيد: هرگز انشاء او را ننويسيد، بايد زمينه اي ايجاد كرد كه خود او بنويسد. -هرگز انتقاد نكنيد: نكات مثبت نوشتن او را تقويت كنيد. تقليد: اشكالي ندارد در ابتدا در نوشتن ، تقليد كند ، به مرور او صاحب سبك مي شود. -سازگاري با زندگي : كاري كنيد ،كارت تبريك هاي شخصي درست كند و براي ديگران بفرستد و همچنين بهتر است يك دوست مكاتبه اي خوب داشته باشد. آواز نويسي : كودك را علاقمند كنيد آواز نويسي كند گوش كردن : به او ياد دهيد به دقت گوش دهد و چيزهاي جديد ياد بگيرد و آنگاه بنويسد. دفتر خاطرات : يادداشت هاي روزانه از خاطرات خود تهيه كند. والدين بايد هميشه از نقاط قوت كودك خود استفاده كنند و با كمك آنها نقاط ضعف كودك خود را ترميم كنند. اگر كودك شما باور كند كه مي تواند موفق شود مانند يك فرد موفق احساس و عمل خواهد كرد.فهرست زير را مي توانيد به عنوان دوازه فرمان براي نگرش مناسب در قبال كودكتان ،به كار بريد. -با هوش -موفق -خلاق -هوشيار -عاشق يادگيري -زيرك -سخت كوش -مفيد و ياري دهنده -صميمي و غمخوار -مستقل -خوش سيما -شاد، هر كجا برود با خود شادي به همراه مي برد اگر اين دوازده فرمان را به خاطر داشته باشيد ،باور كنيد و با رفتار مهربان خود ، نشان دهيد كه در باور خود صادقيد ، كودك شما مانند يك فرد موفق احساس و عمل خواهد كرد. اگر سطح توقعات شما بالاتر از توان كودكتان باشد ،او را مضطرب و مشوش خواهد كرد. با كم شدن اعتماد به نفس ،خرفت و تنبل و بي علاقه خواهد شد و استعداد نبوغ او كاهش مي يابد. **** انگيزه مثبت ، ما از يك فرد عادي به يك فرد خارق العاده تبديل مي كند . خوش ترين خير اين است كه كودك شما به طور مادرزاد داراي انگيزه طبيعي است . براي افزايش انگيزه اجازه دهيد شش محرك در نگرش شما و محيط اطرافتان نفوذ كند. -در خانه فضايي مهيج و سالم براي يادگيري ايجاد كنيد. -ذهن خود و كودكتان را به طور مستمر مشغول به موضوعات مثبت كنيد. -همواره خود و كودكتان در كنار كساني قرار گيريد كه انگيزه ها و اعمال مثبت را در زندگي القا مي كنند (اجازه ندهيد كساني كه افكار منفي دارند يا موجب نااميدي افراد مي شوند ، بر شما تاثير بگذارند.) -براي پيش راندن انگيزه هاي خود و كودكتان همواره از نيروي خودتلقيني و خودباوري مثبت استفاده كنيد. -هرگز ذهن كودكتان را ضميمه ذهنيات خودتان نكنيد.همواره استقلال خلاق را در او ترغيب كنيد. -كودكتان را با دنياي زنان و مردان بزرگ ،مانند مخترعين ،متفكرين ،سياستمداران ،دانشمندان و هنرمندان آشنا كنيد. اگر كودك انگيزه قوي دارد ، احتمالا پدر و مادر هر دو نگرش مثبت نشان مي دهند، در غيراينصورت بايد در نقش مادر و پدري خود بازنگري كنيد. آيا با رفتاري خنثي و بي علاقه ، با كار فرزند برخورد كرده ايد ؟ آيا او را به خاطر عدم موفقيتش تنبيه كرده ايد؟ آيا او را در حضور ديگران شرمنده و تحقير كرده ايد؟ آيا او را به خاطر تفاوتهايي كه با ديگران دارد، مسخره كرده ايد؟ آيا در روند رشد كودكتان از او دور بوده ايد يا كاملا شركت نداشته ايد؟ آيا انتظارات سطح بالا و فوق عالي از او داشته ايد ، انتظاراتي غيرواقعي ؟ ديويد لوئيس ( David lewis) روان شناس توصيه مي كند: كودكتان را تشويق كنيد بعضي از وظايف منزل را بر عهده بگيرد. براي پسرها هم به اندازه دخترها و براي هر كاري در منزل مسووليتي را مشخص كنيد. تحقيقات نشان مي دهند كه انجام چنين كارهايي موفقيت به همراه دارند. توجه به نكات زير مي تواند زمينه ساز انگيزه در كودك باشد: -كودك خود را از زندانهاي ذهني آزاد كنيد .از سنين پايين ،جريان آزادانه افكار مستقل را در ذهن او ترغيب كنيد.بكن نكن هاي زياد ،نبوغ را در كودك محبوس مي كند. خانه شما بايد مانند آزاد راهي باشد كه رفت وآمد اتوموبيل ها آزادند در آن جريان داشته باشد و جز در تقاطعهاي حساس هيچ علامتي وجود نداشته باشد. -در زندگي هيچ چيز مثل شكست نيست ، اين كه كودك ممكن است احساس كند كه اشتباه كرده باشد ، مي تواند كودك را از پا درآورد ،واكنش مثبت شما نسبت به اشتباه كودكتان بايد معقول و طبيعي باشد. -اگر كودك شما هنگام نوشتن ،بر روي تكليفش جوهر ريخت ،سرزنشش نكنيد، با ملايمت يادش دهيد كه چگونه از جوهر خشك كن استفاده كند. كودك شما در روند يادگيري استقلال ممكن است كارهايي انجام دهد كه از نظر شما احمقانه و ناخوشايند باشد ، با دخالت در اين مرحله ،استقلال او را مهار مي كنيد و در نتيجه رشد ذهني و عاطفي او را محدود خواهيد كرد. -به ياد داشته باشيد كودك مستقل است و نبايد او را وادار كرد كه آرزوهاي والدين را برآورده سازد. -همه ما به هدف و مقصد نياز داريم، به كودك نيز بايد هدفي را پيش رو قرار دهيم ، كه او بخواهد به آن برسد. **** براي اينكه ياد گيرنده برتري باشيد توجه به موارد زير نماييد: -تفكر و تحقيق :كودك بايد وادار شود كه درباره محيط زندگي خويش تفكر و تحقيق كند. -تقويت و تشويق : كودك را وادار كنيد كه خودش راهي پيدا كند تا دانش تازه آموخته را در زندگي روزمره به كار بندد. -تجديد نظر و تمرين -بازيهاي خانوادگي با كلمات : با كلمات خوش باشيد و با آنها بازيهاي مختلف خلق كنيد و بازي كنيد. -كتابخانه : او را عضو كتابخانه كنيد -پياده روي در طبيعت : به كودك بگوييد با استفاده از كلمات آن چه را مي بيند و تجربه مي كند توصيف كند مثل خيابان دراز لش پردرخت -سوال كردن : به موضوعات مختلف فكر كند و يك سوال طرح كند -نتيجه گيري كردن : نتيجه گيري از درسها مي تواند براي كودك ارزشمند باشد .براي مثال اگر پليس از سگ براي پيدا كردن مجرمين استفاده مي كند،آنها بايد ياد بگيرند و نتيجه گيري كنند چرا از سگ ها استفاده مي شود ؟ سگها چه چيزي دارند كه پليس از آنها استفاده مي كند؟ -بلافاصله نتيجه گيري كردن :پس از بدست آوردن يك اطلاعات لازم است به دنبال آن سريع نتيجه گيري نمايند و اين موضوع مي تواند آنها را وادار به تفكر كند . براي مثال تلفن اختراع شده است ، اگر تلفن اختراع نمي شد چه اتفاقي مي افتاد؟ -ساختن پلها: يادگيرنده برتر ،ميان اطلاعاتي كه جديدا كسب مي كند و اطلاعاتي كه قبلا به دست آورده ،پل مي زند يافتن ايده هاي اصلي : وقتي موضوعي مورد مطالعه قرار مي گيرد ، سعي كنيد كودك شما به دنبال اصلي در پشت آن موضوع باشد. طبقه بندي اطلاعات : سعي كند ياد بگيرد و اطلاعات خود را طبقه بندي نمايد. -قرينه سازي : ربط دادن اطلاعات جديد و ناآشنا به دانسته هاي موجود .براي مثال اگر تفاوت ميان سرخرگها و سياهرگها را مي خواند به او بگوييد سرخرگها، رگهاي درشتي هستند كه خون داراي اكسيژن را از قلب مي آورند مثل بازرگانان ثروتمندي هستند كه الماس هاي شاه را تحويل گرفته و سوار بر اسب ها مي تازند و .... قرينه سازي گاهي بسيار تخيلي است و با عناصر تفريحي كه در آن هست به كودك كمك مي كند اطلاعاتي را كه مي توانست بي معني و كسل كننده باشد ،به راحتي جذب كند. -براي مطالعه ، هدف هاي معين قرار دهيد. دا-نش را وسعت بخشيد : هرچه مي توانيد كاري كنيد كودك شما بيشتر ياد بگيرد.او را به گردش ببريد، با او بحث كنيد ، از او درباره همه چيز و هر چيز جالبي سوال كنيد. -گوش كردن ياد بگيريد: به كودك اجازه دهيد حرف بزند و شما گوش دهيد و اين موضوع سبب مي شود كودك از حافظه اش استفاده كند . -آلبوم عكس درست كنيد : عكس هاي مورد علاقه را در آلبومش نگاهداري كنيد. **** حافظه قوي باعث مي شود تفكر و هوش بتواند جريان مداوم اطلاعات را به كار گيرد.به گفته روانشناسان معروف ،حافظه ضعيف وجود ندارد،لذا اين فكر را از سر كودكتان بيرون كنيد كه حافظه اش ضعيف است . در تربيت مغز كودكتان براي داشتن حافظه قوي ، هيچ رازي وجود ندارد، دو روش فوق العاده موثر وجود دارد: -روش فراخواني سمعي -روش فراخواني بصري -روش فراخواني سمعي پروفسور جان يوئيل ( John Yuille) از دانشگاه بريتيش كلمبيا در ونكوور بيان مي كند « بهترين راه به خاطر سپردن هر چيز، آن است كه اطلاعات مزبور را فورا به ياد بياوريم .با ذخيره كردن اطلاعات و بازيابي فوري آنها، مسيرهايي با بازدهي بيشتر در مغز خواهيد گشود.» براي اين اقدام مي توان به نكات زير دقت نمود: -كودك سعي كند هرشب اتفاقات روزانه را بنويسد. -از او بخواهيد درسهايش را به شما ياد بدهد روش فراخواني بصري كودك سعي كند تصاوير چيزهايي را كه ياد مي گيرد ببيند.براي مثال علاوه بر شنيدن نام يك چيز سعي كند تصاوير آن را نيز ببيند ***** به كودك خود ياد دهيد براي فعاليت هاي خود برنامه داشته باشد.ابتدا كليه فعاليتهايي را كه بايد انجام دهد در دفترش بنويسد نظير درس خواندن ،تفريح ،مشاهده تلويزيون ،مطالعه ، نقاشي و.... آنگاه براي يك برنامه زمان بندي تهيه كند و انجام دهد. **** يكي از مهارتهاي مهم كه بايد كودكان فراگيرند يادداشت برداري است .به گونه اي كه بتوانند از نكات مهم موضوعات، براي خود يادداشت برداشته و به افكار خود نيز نظم دهند
**** منبع :
كتاب
" چگونه از
فرزند خود يك نابغه بسازيم "- منبع - نويسنده : شاكونتالا دوي « چگونه
از فرزند خود يك نابغه بسازيم» ترجمه:زهره زاهدي .ناشر: انتشارات
جيحون .تيراژ :3300 -تاريخ چاپ : 1379- نوبت چاپ : دوم |
|
|
|
|
|
برای اطلاع از به روز شدن سايت فکرنو ، ابتدا نام و سپس پست الکترونيکی خود را وارد نماييد. |
جستجو در سايت فکر نو |
|
****
|
|
خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی-خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی
|
|
|
|
|
سایت فکرنو-سایت خلاقیت ،نوآوری و کارآفرینی
خلاقیت-نوآوری -کارآفرینی