ارزش گذشت

سایت فکرنو ،سایت خلاقیت ،نوآوری و کارآفرینی

www.Fekreno.org

گذشت و ايثار  دو واژه  مقدس در ادبيات  ماست . هميشه و هر زمان در طول تاريخ بشريت " از خود گذشتگي "  جايگاهي  بسي ژرف  در ارزش هاي  انساني  داشته است  و از جمله  خصوصيات  اخلاقي والا  به شمار مي رفته است .هر جامعه اي  بسياري از پيشرفت هاي خود را  مرهون  و مديون  افرادي  بوده است  كه در راه ايجاد  آبادي و ترقي  سرزمين خود  از خواسته ها  و اميال  خود گذشتند  و رفاه  و آسايش  و امنيت  مردم  را بر رفاه و آسايش  و امنيت  خود ترجيح  دادند.

چنين اشخاصي  تاثيرگذارترين  افراد  هر جامعه اي  هستند. چه در ميان بزرگان  و انديشمندان  هر سرزمين  مانند  اميركبير  كه بزرگترين  نقش  را در زمان  خود  در پيشرفت  و ترقي  ايران داشت  و در نهايت جان خود  را در اين راه فدا نمود و چه در واحدهاي كوچكتر  مانند خانواده  كه ممكن است  كه يكي از اعضاء آن مانند  پدر،مادر يا برادر  زندگي  هر يك از ديگر اعضاء خانواده  را دگرگون نمايد. اينكه انسان تنها خود را نبيند و فقط  به خواسته هاي خود فكر نكند، براي  ديگران  ارزش  قايل  شود و به خواسته هاي آنها بهاء دهد بزرگواري است  و آنجا كه به خاطر ديگري  تمايلات خود را زير پا بگذارد ، گذشت  و فداكاري  است . براي گذشت و ايثار بايد   خيلي  بزرگوار بود و براي  بزرگوار بودن  بايد خيلي  انسان بود.اما براي  انسان هاي واقعي  اين گذشت و بزرگواري  آنچنان  دلپذير و  لذت  بخش  است  كه هرگز  آن را با خودخواهي هاي ديگران عوض نمي كنند و احساس رضايت حاصل از اين ايثار را بر حس  خودخواهي  ترجيح مي  دهند.فداكاران  از  فداكاري  خود خشنودند اما هرگز ظالمان  از  ظلم خود  لذت نمي برند مگر آنكه  شخصيتي  بيمارگونه داشته باشند.هرآنچه  كه انسان  را به انسان بودنش  نزديك مي كند و او را در مسير تكاملي  خود  پيش  مي برد احساس والايي از هستي  به او مي بخشد و هر آنچه كه او را در مسير حيواني  پيش مي برد  احساس  پستي و رذالت را  در او زنده  مي كند و بسوي  درجات  پاييني  از انسان بودن  سوق مي دهد.

دكتر فرانكل  پزشك روان شناسي بود  كه در سال هاي  جنگ جهاني  به جرم يهودي بودن  سالها در اردوگاههاي  آلمان اسير بود .همه افراد خانواده او  به دست نازي ها  در كوره هاي آدم سوزي  كشته شدند. او كه در بيمارستان  و دانشگاه اتريش  براي خود  موقعيتي  داشت  و پزشك و محقق  موفقي  به شمار مي رفت زماني  كه به دست نازي ها  اسير شد،هرگز  با او رفتاري  انساني  نكردند.دكتر فرانكل  پس  از آزادي  تمامي  خاطرات دوران اسارت  خود را در كتابي  به نام  "انسان در جستجوي معني "  به رشته  تحرير درآورد.او در تحقيقات  و نتيجه گيري هاي خود براي  هستي و زندگي  و بودن مفهومي انساني پيدا كرد و هر كس كه در اين درجه  از درك مفهوم زندگي و انسان عاجز مي ماند، يا در نااميدي مي مرد و يا با خشم و نفرت  زندگي مي كرد. او در تمام سال هاي سخت اسارت  هرگز ارزش هاي اخلاقي و انساني را زير پا نگذاشت  و حتي از سربازان آلماني ياد كرده  كه در موقعيت هاي سخت  بدون اطلاع مافوق هاي خود  به اسراي بيمار كمك مي كردند و اين كار در آن شرايط  براي يك سرباز كه مي دانست  در صورت اطلاع مافوقش  چه مجازاتي در انتظار اوست  گذشت و فداكاري  است .در ميان اسراء نيز كساني  بودند  كه حاضر مي شدند از قرص نان خود كمتر بخورند و قسمتي از آن را  به دوست بيمارشان بدهند.

در شرايط  سخت و بحراني  است كه  خوبي  كردن  مفهوم واقعي  خود را مي يابد  و به قولي  روزگار  سخت است  كه خميره  و ذات انسان ها  را مي نماياند . چراكه در روز خوشي  گذشت و نيكي كردن  چندان  زحمت و انرژي نمي برد . شما اگر  ده ميليون تومان پول داشته باشيد صد هزار تومان آن را مي توانيد  به كسي كه به سختي به آن محتاج است  ببخشيد  اما اگر همين صد هزارتومان را داشته باشيد  چه ؟  مسلما پاسخ اين پرسش به  منش  و ديدگاههاي  افراد بستگي دارد. دكتر فرانكل در كتاب خود  به اين نكته اشاره كرده  كه آنهايي كه بهترين  بودند هرگز  بازنگشتند و در حقيقت آنقدر از خود  براي ديگران  مايه گذاشتند كه ديگر از خودشان  چيزي  باقي  نمانده .آيا مي  ارزد  به خاطر چند سالي  يا چند صباحي  بيشتر عمر كردن انسانيت را  بفروشيم.آيا در اين معامله سود مي كنيم.پايمال كردن  حق  ديگران به خاطر كمي بيشتر  خوردن يا پوشيدن  يا داشتن.آيا اين  داشتنها  ارزش  اين همه فرومايگي را دارد.

سعي كنيد  در زندگي  گاهي  خود را به جاي  ديگران بگذاريد.فقط از زاويه ديد خود به مسائل نگاه نكنيد. فقط  خود را نبينيد.در اين جهان ميليون ها انسان زندگي مي كنند. حس  بشردوستانه  احساس  تنهايي و انزوا  را مي زدايد.اگر ذره اي به خدا ايمان داريد بدانيد كه پاداش  و ثمره گذشت شما  هرگز  بي پاسخ نخواهد ماند. آنچه را كه از خود براي ديگران خالي مي كنيد خداوند براي  شما پرخواهد كرد. شما اگر راه لذت بردن از زندگي  را بيابيد از يك دسته گل به اندازه  يك  گلستان  رايحه استنشاق  خواهيد كرد و اگر فقط  حرص و طمع داشتن  را داشته باشيد نه تنها از آنچه كه داريد  لذت نخواهيد  برد بلكه فقط  بيش  از پيش  انباشته كرده  و در طمع بازهم بيشتر داشتن خواهيد سوخت . به ملاحظه ارزش هاي  اخلاقي  مطمئن باشيد  هرگز  پشيمان نخواهيد شد  از اين كه در حق دوست ، خانواده  يا همسايه خوبي  كرده باشيد. اين يك سخن قديمي است كه مي گويند  از  انسان  يكي خوبي مي ماند و يكي بدي . مسلما  شما خود  اين را  تجربه كرده ايد .اگر در شرايط سختي  بسر برده ايد  و دوستي  دست شما  را گرفته  و نجاتتان  داده ،  هرگز  فراموش  نمي كنيد  و دور از انصاف   است كه  فراموش  كنيد  و اگر كسي  دلتان  را شكسته  يا نمكي  روي  زخمتان  ريخته  بازهم  فراموش  نمي كنيد  و حتي  ديدن آن  شخص  شما را به ياد  زخم  زبانهاي  او مي اندازد  حتي  اگر  شما بزرگي  كرده  و او را بخشيده  باشيد.معمولا  آينده  غير قابل  پيش  بيني   است .هر  شرايطي  ممكن است  براي  انسان  پيش  آيد .

اگر  شما  صاحب  يك زندگي  معمولي  باشيد  و اتفاقي  براي  يكي از  نزديكان  شما  رخ دهد  چقدر  احساس  مسووليت  مي كنيد؟ برادر يا خواهري  به همراه  همسرش  در تصادفي  كشته شوند و تنها  كودك  خردسالي  از اين  واقعه  تلخ  برجاي  بماند كه به جز  شما  كسي را ندارد.او را چقدر به آغوش  مي  فشاريد.در خانواده  خود  مي  پذيريد؟ با او مانند فرزندانتان  رفتار مي كنيد؟يا  فقط  متاسف  مي  شويد و فكر مي كنيد  در قبال  اين حادثه  شما مسوول نيستيد.اگر وضع  مالي  خوبي  داريد و  برادري  داريد كه از  لحاظ  مالي  در مضيقه  به سر مي برد  حاضريد سهم الارث  خود را  به برادرتان  ببخشيد يا فكر مي كنيد  وضع نامناسب او ربطي  به شما  ندارد و ارث  پدري  حق  شماست .

آيا گذشتن  از اندكي  پول  لذتبخش  تر از  داشتن  كمي  پول  اضافي  نيست ؟ در رفع مشكلات  اعضاي خانواده ، خواهر ،برادر ،فرزند  يا دوست  چقدر  نقش داريد.حاضريد كمتر سيگار  بكشيد و يك بسته مداد  رنگي  به  فرزندتان  بخريد. حاضريد از وقت استراحت  خود بزنيد  و به ديدن  خاله  يا عمه اي  برويد كه به كمك  فكري  يا درد دل  با شما  نياز دارد. حاضريد چند روزي  به جاي  همكار بيمارتان  بيشتر كار كنيد. در غم و شادي  با ديگران  شريك باشيد  زيرا  در گروهها  غمها  تقسيم  مي شوند  و شاديها  ضرب مي شوند.نترسيد كه نيكي  كنيد و فراموش شود  من هرگز  محبت ديگران  را فراموش نكردم.ديگران هم  هرگز  محبت  شما را فراموش نمي كنند. 

****

منبع : مقاله " ارزش گذشت   "-نويسنده  : نويده  گوگاني   -  روزنامه همشهري -پنج  شنبه  16  مرداد 1382

         جستجو در سايت فکر نو

بازگشت به صفحه اصلی