|
دنیای امروز به
سرعت در حال تغییر است .پیشرفت های صورت گرفته در فناوری های
جدید و گسترش ارتباطات موجب شده است که شکل زندگی و
کار به سرعت دگرگون شود .دسترسی انسان ها در نقاط مختلف جهان
به یکدیگر و شناسایی استعداد ها و فرصت های جدید در هر نقطه ای
از این دنیا ی خاکی موجب شده است که اگر
جامعه ای بتواند زمینه را برا ی
عملی کردن این ایده ها فراهم نماید ، به سرعت از این
فرصت های کشف شده بهره برداری خوهد کرد . اما چه
شرایطی در جامعه می بایستی فراهم شود تا چنین فرصت های ارزشمندی
بتواند
مورد بهره برداری قرار گیرد ؟
بعضی از جوامعی
که با آینده نگری موفق به پیش بینی چنین تغییراتی شده اند ،
اقدامات لازم را در جامعه به انجام رسانده و حتی در نظام
تعلیم و تربیت خود برنامه ریزی های لازم را به انجام رسانده اند تا
نسلی تربیت شود که بتواند از این فرصت ها به
خوبی استفاده نماید .
اکنون با این سوال روبرو
خواهیم شد که مهم ترین سرمایه با ارزشی که در هزاره سوم مورد نیاز
چیست ؟
در اثر پیشرفت های صورت
گرفته در فناوریهای مربوط به ارتباطات نظیر گسترش
اینترنت و شبکه های اجتماعی ،توسعه ماهواره ها ،ساخت تلفن
های همراه مجهز به نرم افزارها و سخت افزارهای کارآمد و دیگر
موارد موجب شده است که حریم خصوصی انسان ها هر روز
کم رنگ تر شود .
برای مثال در شهر لندن
روزانه از هر فرد به طور تقریبی پنج
هزار عکس گرفته می شود .این دوربین ها در ایستگاههای مترو
،خیابان ها ،پارک ها ،فروشگاهها،رستوران ها ،سازمان ها و بسیاری مکان های
دیگر قرار گرفته اند و لحظه به لحظه تصویر هر فرد را ثبت می
کنند و البته این موضوع در مورد تمامی شهرها و محیط های
زندگی انسان ها در کره زمین در حال افزایش است . شبکه های
اجتما عی و اینترنت نیز به سرعت این رویدادهای ثبت شده را
منتشر می کنند و این وقایع ثبت شده را در کسری
از ثانیه در دسترس مردم جهان قرار می دهند و با توجه
به اینکه صد ها میلیون تلفن همراه نیز به طور مستمر در حال ثبت این رویداد ها
هستند، شاید به جرات بتوان گفت ، هر چه که انسان به
سوی آینده به پیش می رود دیگر نمی تواند چند شخصیتی و
پیچیده زندگی کند زیرا این چهره چند شخصیتی به سرعت
شناخته شده وموجب می شود که یک سرمایه بسیار باارزش از انسان
فرار کند و آن ثروت ارزشمندی به نام اعتماد دیگران به
انسان است .
شاید به جرات بتوان گفت
که یکی از سرمایه های باارزشی که در هزاره سوم برای زندگی
بسیار حیاتی است همانا سرمایه اعتماد
دیگران به خود است . اگر
اعتماد انسان ها به یک فرد از دست برود دیگر با پول هم نمی توان
این سرمایه باارزش را به فرد برگرداند .
پروژه های زیادی
در دنیا انجام شده و یا در حال انجام است که به واسطه همکاری هزاران
نفر تحقق یافته است و اگر بین این تعداد افراد ، اعتمادی
وجود نداشته باشد ،دیگر امیدی به موفقیت و به انجام رساندن
آن پروژه ها وجود نخواهد داشت .
یکی از دلایل سرعت در
پیشرفت بعضی از کشور ها ، انجام پروژه ها با همکاری تعداد
زیادی از افراد است برای مثال ممکن است همزمان ده هزار نفر بر روی یک
پروژه متمرکز شده و آن را به انجام برسانند. برای مثال
اگر این ده هزار نفر تنها ده ساعت با موفقیت با هم کار کنند حدود صد هزار
ساعت و اگر صد ساعت با هم کار کنند می شود یک میلیون ساعت کار، که این
خود به ما خواهد فهماند که چگونه پیشرفت ها در بعضی جوامع چنین
شتابان رو به جلو می رود
متاسفانه در کشورهایی
که در زمینه انجام کارهای گروهی برنامه ریزی های آموزشی
لازم صورت نگرفته است ، هر چه که در زمان آینده به پیش می
روند با چالش
های وسیع تری روبرو خواهند شد و این چالش ها می تواند
در تمامی ابعاد اقتصادی ،فرهنگی ،سلامتی و تندرستی ،محیط
زیست و ... پدیدار شود.
امروزه صاحبنظران بیان
می کنند در جوامعی که سطح اعتماد اجتماعی پایین است ، توسعه و
پیشرفت به راحتی صورت نمی گیرد و به همین خاطر پیشنهاد می
شود که کودکان و اعضای جامعه برای زندگی در شرایط جدید و
آینده تربیت شوند.
در اینجا در می یابیم اگر
جامعه از سطح اعتماد اجتماعی پایینی برخوردار شود بدون شک در
مسیر نوآوری ها نیز با مشکل روبرو خواهد شد . ایده های نو و حتی
انجام یک اختراع می تواند در ذهن یک فرد اتفاق بیفتد اما زمانی که این
ایده ها و اختراعات بخواهند به شکل نوآوری ها در جامعه گسترش
یابند ، حتما سطح اعتماد در اجتماع باید بالا باشد ،زیرا در غیراینصورت ،
کسی جرات بیان ایده ها و ارائه اختراعات و نوآوری های خود را
نخواهد داشت و در نهایت چنین اشخاصی در جستجوی یافتن جایی هستند
که بتوانند با آرامش خاطر و اعتماد کامل ، این ایده ها را عملی
کنند و نوآوری ها را توسعه دهند و با توجه به اینکه ارتباطات و یافتن
چنین فرصت هایی در جوامع دارای اعتماد بالا مهیا شده است
،این ایده ها و احتراعات در آن جوامع ، عملی شده و در نهایت تحت
لیسانس آن کشورها در دیگر کشورها مورد بهره برداری قرار می گیرد و به
زبانی دیگر این کشورها روز به روز ثروتمند تر شده و دیگر کشورها تبدیل به محلی
برای مصرف کردن و عملی کردن این ایده ها و اختراعات تحت لیسانس جوامع مذکور می
شوند .
سه عامل مهم در افزایش
اعتماد در انسان ها نقش دارد:
1-انسان دوستی
2-صداقت
3-توانمندی
البته عوامل دیگری نیز نقش
دارد ،که در بالا به مهم ترین آنها اشاره شده است . شما در هر نقشی که
بر عهده دارید همچون یک پدر و همسر در خانواده و یا مدیر یا کارمند
در اداره و یا در نقش یک شهروند ،اگر نتوانید ثابت کنبد که انسان دوست
هستید و در اعمال خود صادقانه عمل می کنید ، ویا در مسوولیتی که پذیرفته اید از قابلیت های
لازم برخوردارنیستید ، به سرعت اعتماد دیگران را از دست می دهید و در گذر زمان
دیگر قادر نخواهید بود از این ثروت در زندگی و کار بهره برداری نمایید
و متاسفانه افرادی که این ثروت ارزشمند را از دست می دهند علیرغم دارا
بودن سرمایه مالی ، یا در انزوا قرار می گیرند و
یا از ارتباطات صمیمی و صادقانه دور می شوند وتنها
شاهد برقراری ارتباطات از طرف دیگران از حیث منفعت طلبی شخصی
هستند و اگر از نظر ثروت مالی نیز محروم شوند ،آن ارتباطات
نیز رنگ باخته وناپدید می شوند .
نمونه ای از رفتارهای انسان دوستانه را
می توان در مادرانی مثال زد که به دور از هر گونه منافع شخصی ،خود را وقف
خانواده می کنند و اگرچه در این راه زحمات و سختی های فراوانی را
متحمل می شوند ،اما تمامی اعضای خانواده ، او را محور اعتماد
خانواده می دانند و حاضرند جان خود را برای او فدا نمایند .
یک از باارزش ترین
چیزهایی که در زندگی انسان بر سلامت جسم و روان تاثیر گذار است برقراری
ارتباطات با انسان ها در مسیر صداقت و صمیمیت است و این می تواند به روح انسان
آرامش ببخشد و قدرت ایمنی بدن را در برابر بیماریها افزایش
دهد و متاسفانه در جایی که صداقت و انسان دوستی وجود ندارد این
ارتباطات ارزشمند به سرعت قربانی می شود و انسان آرام آرام به سوی انزوا
، تنهایی و اضطراب ،به پیش می رود اگر چه ممکن است در کاخی از ثروت قرار
گرفته باشد .
متاسفانه هنگامی که فردی دریک
مسوولیت شغلی چه به عنوان مدیر یا کارمند و یا در شغلی آزاد، ابتدا به
دنبال منفعت طلبی شخصی به جای خدمت رسانی اجتماعی است
، اگرچه در
کوتاه مدت ،یک سرمایه مالی به دست می آورد ،اما اعتماد را قربانی می کند و
یا هنگامی که مسوولیتی را قبول می کند که در توان تخصصی
و مهارتی او نیست ، این خود
نیز موجب از دست رفتن اعتماد می شود .
امروزه آموزش کودکان
برای اینکه در مسیر انسان دوستی گام بردارند و از
ابتلا به یک شخصت ریاکار و چندگانه دوربمانند و در زمینه مهارت های فکری و عملی از آموزش های
لازم برخوردار شوند جزو اولویت های آموزشی در جامعه است تا بتوان در
آینده فرصت های خوبی را در جامعه برای توسعه پدید آورد
. اگر سطح اعتماد اجتماعی نزول کند در آینده ممکن است با
اتفاقاتی نظیر بدبینی ،اضطراب ،افسردگی و غم ،فقر ،آسیب های اجتماعی و
عدم امنیت روبرو شویم و در چنین شرایطی گام برداشتن در مسیر
خلاقیت بسیار سخت و مشکل خواهد بود .
اگر کودک ما روزی از
مدرسه مراجعه کرد و بیان داشت با کودک دیگری ، درگیری فیزیکی داشته
و از او کتک خورده ،شما چه عکس العملی نشان می دهید؟
ممکن است بیان کنید به او
خواهم گفت باید از خودش دفاع کند تا مرد تربیت شود ،به همین خاطر به او
گوشزد می کنم ،اگر باردیگر برخورد فیزیکی داشتند حتما او نیز او را کتک بزند تا
دفعه دیگر جرات درگیری نداشته باشد. در این مرحله کودک شما ممکن است
باردیگر درگیر شود و کتک بخورد اما ممکن است دیگر در این خصوص صحبت نکند
تا انگ ناتوانی بر او خورده نشود و در این شرایط حتی ممکن است ضربه ای به
اعتماد به نفس او وارد شود و احساس کند دیگر انسان توانمند و
شجاعی نیست ،حتی ممکن است با دروغ به پدرو مادر خود بگوید ،آن کودک
دیگر جرات دعوا ندارد و بدین وسیله زمینه را برای تربیت کودک دروغ گو فراهم
کنیم.
ممکن است برای کودک خود
توضیح دهید خشونت توسط افراد علل زیادی دارد ،حتی ممکن است
آن کودک در یک خانواده بحران زده زندگی می کند و آسیب های روانی زیادی دیده است
،یا ممکن است در اثر تربیت غلط فراگرفته قدرت طلبی و زدن دیگران نمود برتری و
شجاعت است و دیگر علل ، در این شرایط شما تلاش می کنید وسعت فکر
کودک خود را افزایش دهید تا در هنگام رویارویی با مشکلات ابتدا بیاندیشد
و سپس تصمیم درست بگیرد و سپس به او می گویید حتما به مدرسه مراجعه
خواهید کرد تا علت این برخورد را دریابید و برای آن راه حل بیابید.
هر کودکی دارای قابلیتهایی
است یکی ممکن است قدرت عضلانی قوی داشته باشد و دیگری از توانایی های فکری
خوبی برخوردار باشد و وادار کردن یک کودک که از نظر جسمی ضعیف است
تا یک کودک قوی را تنبیه کند جای فکر و تدبیر دارد .
هنگامی که ما مشکل این برخورد
فیزیکی را تا انتها پی گیری می کنیم به حقایق مهمی دست می یابیم که حتی
ممکن است شما و حتی کودکتان تصمیم بگیرید به همان کودک کمک نمایید و در
اینجا به کودک انسان دوستی را یاد می دهید، بدون اینکه اعتماد به نفس
او جریحه دار شود . به راستی هنگامی که کودکان خود را به مدرسه می فرستیم
در رویارویی با کودکان دیگر چه نصیحت ها و توصیه هایی می کنیم ،آیا این توصیه
ها حس انسان دوستی را در کودکان تقویت می کند یا اینکه موجب
ریاکاری ،دروغ ،حسادت ،چشم و هم چشمی و نفرت در آنان می شود که اگر در
این مسیر گام برمی دارد یک ثروت بسیار باارزش را با گذرزمان از دست می دهد که
همانا ثروت اعتماد دیگران به خود است و در بزرگسالی
ممکن است به علت انزوا و ناتوانی در یاری گرفتن از دیگران ، در
مشکلات خود گرفتار بماند .
از امروز می توانیم نظاره گر
رفتار خود و کودکان خویش باشیم که تا چه در جهت خدمت رسانی
به خلق و کمک به دیگران تلاش می کنیم تا بدین وسیله بتوان
روز به روز به به سرمایه اعتماد دیگران به
خود بیفزاییم و در گذر زمان با این ثروت گرانقدر و برقراری
ارتباطات تاثیر گذار براحتی می توان دگرگونی های
ارزشمندی در جامعه خود و زندگی خویش
پدید آورد و اگر در این رابطه فقط با کسانی روبرو می شویم که به دنبال
کسب منافع مالی و راحت طلبی خویش هستند ،روزهای سختی در پیش است و
اصولا جامعه غیرخلاق در گذر زمان با مشکلات فراوانی گرفتار خواهد شد .
****
منبع : مقاله " اعتماد
و خلاقیت
" -حمید میرزاآقایی-انتشار :سایت فکرنو-
اردیبهشت 1395
|
